تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الماعون– آیه6– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

الَّذینَ هُمْ یُرَاؤُونَ

همانان که پیوسته ریاکاری می کنند.

1 - ریاکاران، مورد نفرین خدابوده و به عذاب جهنم گرفتار خواهند شد.

فویل للمصلّین ... الذین هم یراءون

«رائیته» (ماضی «یراءون»); یعنی، خود را بر خلاف آنچه بودم، به او نشان دادم (قاموس). «ریا»; یعنی، آشکار ساختن کار خویش برای مردم تا او را ببینند و به او نظر نیکو داشته باشند (مصباح).

2 - برخی از تکذیب کنندگان کیفرهای الهی، منافقانه خود را در نظر مسلمانان، افرادی دیندار جلوه می دهند.

أرءیت الذی ... الذین هم یراءون

3 - بی اعتنایی به نماز، زمینه ریاکاری در آن است.

الذین هم عن صلاتهم ساهون . الذین هم یراءون

تفاوت کلمه «ساهون» ـ که وصف است ـ به «یراءون» ـ که فعل مضارع است ـ نشانگر آن است که وجود «سهو»، زمینه ساز به وجود آمدن «ریا» است.

4 - تکذیب روز جزا، زمینه ساز ریاکاری در نماز

أرءیت الذی یکذّب بالدین ... فویل للمصلّین ... الذین هم یراءون

5 - خواندن نماز، برای خودنمایی نزد مردم، نکوهیده و مایه گرفتاری به عذاب جهنم است.

فویل للمصلّین ... الذین هم یراءون

6 - لزوم اخلاص و قصد قربت در نماز

فویل للمصلّین ... الذین هم یراءون

7 - نماز ریاکارانه، نماز غافلان است.

الذین هم عن صلاتهم ساهون . الذین هم یراءون

8 - ریاکاری شخص نمازگزار، نکوهیده تر از یتیم آزاری و رسیدگی نکردن به مستمندان است.

الذی یدعّ الیتیم . و لایحضّ ... فویل للمصلّین ... الذین هم یراءون

آوردن حرف «فاء» در خصلت سومی که برای مکذبان جزا شمرده شده است، بیانگر آن است که آن خصلت، با تمام ویژگی هایش، نکوهیده تر از دو خصلت نخست است.

جهنم

موجبات جهنم 5

خدا

نفاق مکذبان کیفرهای خدا 2

ریا

زمینه ریا 3

ریاکاران

عذاب ریاکاران 1; نفرین بر ریاکاران 1

غافلان

نماز غافلان 7

غفلت

آثار غفلت از نماز 3

فقرا

سرزنش اعراض از فقرا 8

قیامت

آثار تکذیب قیامت 4

نفرین خدا

مشمولان نفرین خدا 1

نماز

اهمیت اخلاص در نماز 6; ریا در نماز 7; زمینه ریا در نماز 4; سرزنش ریا در نماز 5، 8

یتیم

سرزنش اذیت یتیم 8