تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الماعون– آیه3– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَلَا یَحُضُّ عَلَی طَعَامِ الْمِسْکِینِ

و بر اطعام مسکینان تشویق نمی کند.

1 - تکذیب کنندگان مجازات های الهی، نه خود به تغذیه مسکینان کمک می کنند و نه دیگران را به آن وادار می سازند.

و لایحضّ علی طعام المسکین

تعبیر «حضّه علی الامر»; یعنی، او را بر آن کار وادار ساخت (مصباح). مراد از «طعام المسکین»، «بذل طعام المسکین» است و ممکن است طعام[اسم مصدر و ]به معنای اطعام باشد; مانند «عطاء» به معنای «اعطاء». (البحرالمحیط)

2 - انکار معاد، مایه سردی روابط انسان ها با یکدیگر

الذی یکذّب ... یدعّ الیتیم . و لایحضّ علی طعام المسکین

3 - تأمین غذای نیازمندان و ترویج فرهنگ یاری رسانی به تهی دستان، تکلیفی الهی است.

و لایحضّ علی طعام المسکین

«مسکین»، کسی است که چیزی ندارد; یا آنچه دارد، برای او کافی نیست و یا کسی است که فقر، او را ساکن و کم تحرک ساخته است. (قاموس)

4 - مسکین، دارای سهم غذا در اموال مردم*

طعام المسکین

اضافه «طعام» به «مسکین»، نشانگر استحقاق است، زیرا دلالت می کند که آن غذا، طعام خود مسکین است.

5 - رفع نیاز غذایی فقیران، مهم ترین حمایت از آنها است.

و لایحضّ علی طعام المسکین

ذکر خصوص «طعام»، بیانگر برداشت یاد شده است.

6 - خودداری از ترویج فرهنگ یاری رسانی به نیازمندان، نکوهیده و مایه دوری انسان از خداوند است.

فذلک الذی ... و لایحضّ علی طعام المسکین

«ذلک»، اسم اشاره ای است که برای دور به کار می رود.

7 - توجّه به تأثیر انکار معاد در ترک یاری مستمندان، حتی با زبان، مایه پرهیز از تکذیب آخرت است.

أرءیت الذی یکذّب بالدین ... و لایحضّ علی طعام المسکین

8 - تغذیه تهی دستان و دعوت مردم به فقرزدایی از جامعه، لازمه پذیرش روز جزا و نشانه کام یابی در آن روز است.

یکذّب بالدین ... و لایحضّ علی طعام المسکین

آخرت

موانع تکذیب آخرت 7

تقرب

موانع تقرب 6

تکلیف

تکلیف همگانی 3

حقوق

حق الناس 4

خدا

خست مکذبان کیفرهای خدا 1; صفات مکذبان کیفرهای خدا 1

ذکر

ذکر آثار تکذیب آخرت 7

رستگاری

عوامل رستگاری اخروی 8

روابط اجتماعی

موانع روابط اجتماعی 2

فقرا

آثار اطعام به فقرا 8; آثار تبلیغ امداد به فقرا 8; تبلیغ امداد به فقرا 6; تأمین نیازهای فقرا 5; سرزنش ترک امداد بهفقرا 6; مهمترین حمایت از فقرا 5

مساکین

اطعام مساکین 4; اهمیت اطعام مساکین 3; تبلیغ امداد به مساکین 3; حقوق مساکین 4; موانع امداد به مساکین 7

معاد

آثار تکذیب معاد 2