تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ابراهیم – آیه ۳۹ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

نزول آیه (مکی)
پنجشنبه ۲ خرداد ۱۳۹۸

صوت
تصاویر ضمیمه

الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی وَهَبَ لِی عَلَی الْکِبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاء

ستایش از آنِ خدایی است که اسماعیل و اسحاق را با وجود پیری به من عطا کرد. بی شک پروردگارم شنونده [و مستجاب کننده] دعا است.

1- حضرت ابراهیم(ع) به سبب فرزنددار شدنش در سالخوردگی، خدا را حمد و ستایش کرد.

الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر إسمـعیل و إسحـق

2- حمد و ستایش، مخصوص خدا و شایسته مقام اوست.

الحمد لله

3- ستایش از هر موجودی، ستایش خداوند است.*

الحمد لله

الف و لام «الحمد» برای جنس است. بنابراین، می توان گفت که مقصود از حمد این است که همه ستایشها بازگشتش به ستایش خداوند است; زیرا ستایش از هر چیزی به سبب کمالی است که در آن وجود دارد و هر کمالی از ناحیه خداوند است.

4- اسماعیل و اسحاق(ع)، فرزندان حضرت ابراهیم(ع) و هدیه و بخشش الهی به او بود.

الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر إسمـعیل و إسحـق

5- حمد و ستایش خداوند برای نعمتها و بخششهای مهم و غیرمترقبه، امری است شایسته و بایسته

الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر إسمـعیل و إسحـق

6- برشمردن و به زبان آوردن نعمتها به هنگام حمد و ستایش خداوند، امری پسندیده و از آداب دعاست.

الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر إسمـعیل و إسحـق

7- وجود فرزند، نعمت الهی و شایسته حمد و سپاس است.

الحمد لله الذی وهب لی علی الکبر إسمـعیل و إسحـق

8- اسماعیل(ع)، پیش از اسحاق(ع) به دنیا آمد و از نظر سنی بزرگتر از او بود.

وهب لی علی الکبر إسمـعیل و إسحـق

از تقدم ذکری اسماعیل(ع) بر اسحاق(ع) در این آیه و آیات مشابه تقدم سنی استفاده می شود و تاریخ نیز مؤید این برداشت است.

9- نقش مؤثر دعا در فرزنددار شدن انسان، حتی در سالخوردگی و هنگام یأس از تأثیر عوامل طبیعی