مصاحبه باآیت الله هاشمی رفسنجانی بمناسبت سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی
بسم الّله الرحمن الرحیم
دولت علاوه بر اینکه خودش هم مصوّباتی دارد دربرنامه‌های خودش و کمیسیون فرهنگی ویژه‌ای هم دارد برای امور آموزشی و فرهنگی کشور مجری مصوّبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین مصوّباتی که مجلس داشته باشد در این زمینه‌ها و سیاستهای کلّی که از طرف رهبری تعیین میشود، هست. طبعآ همانطور که در سؤال شما هم اشاره شد، ما برای اینکه انقلاب را به اهدافش برسانیم باید کار زیاد آموزشی و فرهنگی بکنیم که شورای عالی انقلاب فرهنگی متصّدی خاصّ این بخش است. معمولا شورای عالی در هفته یک جلسه دارد که یک در میان جلسه‌ها را من شرکت می‌کنم و یک هفته هم با مسئولیت معاونت اوّل رئیس‌جمهور تشکیل میشود. دبیرخانه شورا هم فعّال است برای این کار و کمیسیونهای متعّددی هم شورای عالی دارد که آنها کارهای تخصصّی را آماده می‌کنند برای تصویب شورای عالی. از شوراهای کاملا فعّال کشور الان شورای عالی است به خاطر نیازهای فراوان فرهنگی و آموزشی که ما الان وجود دارد در کشور ما معمولا در هر جلسه‌ای چندین مصوّبه به ما داریم. بخشی از وقت جلسه صرف مسائل جاری دانشگاهها و مسائل فرهنگ کشور به طور اعم میشود و بخشی هم صرف بررسی پیشنهاداتی که برای تصویب می‌آید. کارهای عمده‌ای انجام دادیم که من فکر می‌کنم باید دبیرخانه و سایر اعضاء در همین مناسبت سالانه برای مردم توضیح بدهند و جزئیات را برای مردم بگویند.
س :از مهمترین مصوّبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مسئله سیاست اشتغال زنان در جمهوری اسلامی ایرانی است. اگر ممکن است توضیحاتی را در این رابطه بفرمایید که این مصّوبات چی هست ؟
ج :بله یک مصّوبه مخصوص این ما گذراندیم امسال در مورد خانمها که محور اصلیش این بوده است که از نیروی خانمها و تربیت کودکان وارد نشود که بازرسی همه جانبه‌ای داشتیم خطوطی را مشخص کردیم، مصّوبه‌ای آماده شد و منتشر شد. در کنار همین، مصّوبه دیگری داشتیم برای زنان کارگر که در محیط کارشان شرائط ویژه‌ای لازم دارند برای اینکه بتوانند و به بچّه‌هاشان هم برسند و به خانواده‌هاشان هم برسند، علاوه بر وظائف شوهرداری و مادر بودن بتوانند در خدمت کشور باشند، زندگیشان را هم بتوانند اداره بکنند که آن هم باز ابلاغ شده است. مصّوبه دیگری را داشتیم در کنار این برای دادگاهها که در کنار دادگاههای خانواده این واحد ارشادی وجود داشته باشد که محافظت بکند خانواده‌ها را از آسیبهای هیجانی و عاطفی که گاهی اتّفاق می‌افتد یک واحدی مواظب باشد که به خاطر حوادث ناخواسته بنیان مستحکم خانواده زندگی بچه‌ها دچار نوسانات و اینها نشود.
س :با توّجه به تعدّد مراکز فرهنگی در کشور و اجرای روشهای مختلف برای گسترش فرهنگ اسلامی در جامعه، دولت جمهوری اسلامی ایران و یا این شورای عالی انقلاب فرهنگی اصول و سیاست خاصّی را برای هماهنگ کردن یک شیوه متمرکز و اجرای یک شیوه متمرکز در موردش تصمیماتی را گرفته است ؟
ج :باز ما امسال یک مصّوبه طولانی داریم که کتابچه‌ای است، اصول سیاستهای فرهنگی را که وزارت ارشاد تهیّه کرده بود، آورد و در کمیسیونها اوّل تنقیح شد، بحث شد و تصویب شد. الان از لحاظ شورای عالی انقلاب فرهنگی مشخصّ است که محورها و معیارهای کار فرهنگی در جامعه چگونه باید باشد و شیوه‌های هدایت نیروهای خاص فرهنگی یا عامه مردم و ابزار فرهنگی را چگونه به کار بگیریم اینها را در مصوبه تصویب کردیم و ابلاغ شد.
س :با توجّه به تأیید حضرت عالی و تأمین نیرو و متخصص مورد نیاز برای دوران بازسازی کشور بفرمایید که شورای عالی برای ایجاد دوره‌های کاری و بویژه دوره‌های تحقیقاتی چه برنامه و سیاستهایی را داشته است ؟
ج :یکی از تأکیدات شورای عالی البتّه فعلا، هم دولت هم مجلس، همه این است که ما بخش تحقیقاتمان را خیلی بیش از آنچه که فعلا هست، تقویت بکنیم. یک ضعفی وجود دارد در حال حاضر در کشور ما که اولا تحقیقات پراکنده است، هر سازمانی جداگانه برای خودش تحقیقات دارد و چه بسا این تحقیقات در سازمانهای دیگر هم کاربرد داشته‌باشد و خبر نداشته باشند آن سازمانها. و ثانیآ تحقیقات با مراکز عمل و کاربرد ارتباط سیستماتیکی ندارد. گرچه به طور طبیعی یک نوع ارتباطی برقرار شده است امّا این نظم لازم دارد، سیستمی لازم است که تحقیقات با میدان عمل کاملا مرتبط باشد که خیلی مثلا بلند پروازانه، بیش از حد نیاز فعلی، نباشد یا بسیاری از نیازهای کشور را ندیده ممکن است بگیرند. از این جهت شورای عالی یک شورایی تصویب کرده است برای هماهنگی تحقیقات کشور که آن شورا از همه سازمانها دعوت میکند، آنها نیازهاشان را می‌گویند، امکاناتشان را می‌گویند و کارها در آن شورا هماهنگ میشود. یک مصّوبه دیگری داریم که دانشگاههای علمی - کاربردی تأسیس بشود که این هم اساسنامه‌اش امسال تصویب کردیم و ابلاغ کردیم. بناست در کنار مراکز صنعت، در شهرک های صنعتی در هر جا که یک واحد بزرگ صنعتی است، آنجا دانشکده‌ای یا دانشگاهی تأسیس بشود که از امکانات آنها، از میدان عمل آنها برای هم تحقیقات و هم کاربرد تحقیقات استفاده بشود. کار دیگری که باز اخیرآ تصمیم گرفتیم در شورا این است که برای برنامه دوّم ما فعّال بشویم از نظر شورای عالی که برنامه تحقیقات را در شورای عالی انقلاب فرهنگی منظّم کنیم و در برنامه دوّم که بناست سال آینده به به مجلس برود بگنجانیم که روال تحقیقات کشور متناسب با نیازها بتواند پیش برود.
س :از بحثهای مهمّی که الان در جامعه مطرح هست و خیلی روی آن کار شده مسئله تهاجم فرهنگی است. با توجّه به اینکه هنوز جایگاه فرهنگ مبارزه و مقابله با این تهاجم مشخصّ نشده و بحثهای متعدّد و متنوعی در این‌باره نشده است آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان متولّی این کار تصویب خاصّی در این رابطه گرفتند ؟
ج :بله. چند جلسه در این‌باره بحث شده، پیشنهاداتی از طرف وزارت ارشاد آمده است و درباره استفاده از امکانات فرهنگی و به خصوص امکانات هنری که در کشور هست و منسجم کردن و هدف دار کردن اینها، کلیّاتی تصویب شد به وزارت ارشاد مأموریت داده شد که در ظرف چند ماه آینده پیشنهادات مشخصّی را برای پیشگیری از حوادث ناخواسته در محیط فرهنگی ما و مبارزه با تهاجمی که از هر جهت الان مشهود است که برای انحراف افکار جوانان ما بخصوص در دست دارند، بیاورد که فکر می‌کنم ان شاء الله در موقع معیّن شده‌ای پیشنهاد خواهد آمد و ما این کار را سامان می‌دهیم. در همین راستا چون فکر، نظر بر این است که تهاجم فرهنگی هدفش بیشتر جوانها باشند و جوانها بیش از دیگران آسیب پذیر هستند ما شورای عالی جوانان را تصویب کردیم در شورای انقلاب فرهنگی، که آنهم دبیرخانه‌اش تشکیل شده است. مقدّماتی کارش فراهم شده، کمیسیونهایش مشغول به کار شده‌اند که در بخشهای مختلف اینها تلاش بکنند. در بخش ورزش، در بخش پرکردن اوقات فراغت، در بخش هنر، در بخش ادبیات، در مسائل اشتغال و تفریحات سالم، چیزهایی از این قبیل کمیسیونهای خاصّی تشکیل شده است که اینا همه با محوریّت دبیرخانه دارد کار میکند. باید منتظر باشیم که آنها در جامعه نقش خودشان را ابراز کند.
س :سئوالی دیگر من در مورد نیازهای فرهنگی انقلاب اسلامی با توجّه به فراگیر بودن آن در جهان هست، به این معنا که ما در خارج از مرزها نیاز به نیروهای متخصّص و کارآزموده در جهت تبلیغ فرهنگ انقلاب اسلامی داریم. آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه تصمیم گرفته که از نیروهای خاصّی استفاده بکند و تربیت بشوند برای اینکار ؟
ج :برای تربیت نیروها تصمیم گرفتیم که در دانشکده‌هایی که الان داریم که آنها امکانات تربیت نیروها را دارند، جامع نگری بیشتری باشد نیروها را با توجّه به نیازهای صرف داخلی تربیت نکنیم. به هر حال ما الان دنیا را کاملا به هم وابسته می‌بینیم و هر گوشه‌ای از دنیا هر کسی دارد ابراز وجود میکند و نظرات خودش را مطرح میکند. ما هم باید به زبان روز و به شیوه رایج افکاریکه در اسلام هست و آنها را ما مایه سعادت بشریّت می‌دانیم در اختیار تشنگان راه حقیقت بگذاریم که بدون نیروی متخصّص نمی‌توانیم این کارها را بکنیم، اینها امروز دیگر ظریف و فنّی و بر معیارهای روانشناسی جدید سازمان یافته است و اگر ما در این بخش بخواهیم دیمی عمل بکنیم طبعآ نمی‌توانیم وظیفه خودمان را انجام بدهیم.
س :درخصوص اعزام طلّلاب، در این مورد توضیح بدهید ؟
ج :یکی از مصوّبات ما این است که در گذشته برای اعزام طلّلاب به خارج برای فراگرفتن مصارفی که در ارتباط با وظائف آنها است و در جاهایی از دنیا الان وجود دارد و آشنا شدن با مراکز علمی مربوط دنیا، چیزی نبوده است ما آیین‌نامه‌ای تصویب کردیم برای شرایط طلّلابی که آمادگی دارند برای ادامه تحصیل مثل دانشجویان دانشگاههای دیگر به خارج بروند که آنها بتوانند از این آیین‌نامه استفاده کنند و حضور داشته باشند در مراکزی که فکر می‌کنیم مفید است برای غنای علمی و فرهنگی.
س :در آستانه نوزدهم آذر، سالگرد صدور فرمان حضرت امام مبنی بر انقلاب فرهنگی اگر پیام و توصیه و سفارش خاصّی به ملّت مسلمانان دارید خواهش می‌کنم ؟
آنچه که (ـــ) خودشان دارند لمس می‌کنند این است که تصمیم امام برای تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی در یک زمان و بعدآ تبدیل آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمانهای بعد، حاکی از ژرف نگری امام بوده و ما واقعآ امروز ضرورت یک حرکت منسجم علمی و فرهنگی را برای حفظ استقلال کشورمان و رشد و تعالی مردممان کاملا حس می‌کنیم. خوشبختانه با ارشاداتی که امام حضورمان داشتند و با تلاشهایی که رهبر معظّم انقلاب در دوران ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتند، این شورا الان با امکانات خوبی در میدان است و مردم ما نظراتی اگر دارند، پیشنهاداتی اگر دارند، راههای مناسبی را اگر تشخیص می‌دهند برای بهتر کارکردن، اگر انتقاداتی به شیوه کار دارند، با ما درمیان بگذارند که ما از نظرات آنها استفاده بکنیم.
خبرنگار :از اینکه بنده و همکارانمان را به حضورتان پذیرفتید و وقتتان را اختصاص به پاسخ به سئوالات فرمودید. صمیمانه تشکر می‌کنیم.
رئیس‌جمهور :موفّق باشید ان شاء الّله ما از رسانه‌های گروهی هم انتظار داریم که توجّه به رسالت خاصّ خودشان را در این زمان که معلوم است ما در میدان بسیار حساسی قرار گرفته‌ایم داشته باشند و رسالتشان را به خوبی انجام بدهند. متشکریم.