خاطرات
  • صفحه اصلی
  • خاطرات
  • تهیه و تنظیم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طی 90 روز توسط مجلس خبرگان -- کتاب انقلاب و پیروزی -- سالهای ۱۳۵۸ -۱۳۵۷

تهیه و تنظیم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طی 90 روز توسط مجلس خبرگان -- کتاب انقلاب و پیروزی -- سالهای ۱۳۵۸ -۱۳۵۷

  • پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۳۵۸

تهیه و تنظیم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طی 90 روز توسط مجلس خبرگان تاریخ 24/8/1358      در این ایام، مجلس خبرگان پس از دهها جلسه کارشناسی و تخصصی خصوصی در کمیسیونها و چندین جلسه عمومی در صحن مجلس و با بهره‌گیری از نظرات کلیه صاحبنظران و اندیشمندان، موفق شده بود "قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران" را در یک  مقدمه و 12 فصل و 175 اصل، طی حدود 90 روز کاری، تصویب کرده و طبق نظر امام، برای تصویب نهایی مردم از طریق همه پرسی منتشر نماید.     این در حالی بود که گروهی از سیاسیون و تقریبآ بخش زیادی از مخالفان انقلاب، می‌کوشیدند با ایرادهای نه چندان منطقی و معقول، این دستاورد عظیم مجلس خبرگان را، کم اهمیت جلوه دهند و مردم را نسبت به آینده دلسرد کنند؛ البته خود من شخصآ ایرادهای و پیشنهادهایی نسبت به برخی از مواد قانون اساسی داشتم و قصدم هم این بود که در صورت ضرورت، آنها را تنظیم و اعلام کنم، که به دلایل متعددی، این کار انجام نشد، ولی وجود این انتقادها نمی‌بایست  موجب شود که اهمیت تدوین اصل قانون اساسی جدید نادیده گرفته شود.     ما البته می‌گفتیم، هیچ قانون دست نوشته بشری کاملِ کامل نیست، بلکه این راهی است که تازه آغاز شده و امکان اصلاح احتمالی برخی از ایرادها نیز درآینده وجود دارد. چون این قانون به "تساوی حقوق مردم"، "ممنوعیت تفتیش عقاید"، "آزادی احزاب و جمعیتها"، "گسترش عدالت اجتماعی" و دهها مورد دیگر اشاره داشت، ما آن را یکی از مترقی‌ترین قوانین اساسی دنیا می‌دانستیم و از آن دفاع می‌کردیم. معتقد بودیم قانونی که توسط نمایندگان واقعی مردم در مجلس خبرگان تهیه شده از نظر اعتبار، مورد شک نیست، زیرا این کار با معیارهای صحیح اسلامی و دموکراسی صورت گرفته است.     در سخنرانی هم که یک روز پس از ارائه گزارش کار نهایی مجلس خبرگان، قبل از خطبه‌های نماز جمعه تهران ]در تاریخ 25 آبان  1358[، داشتم، به این دستاورد مهم، اشاره کردم و گفتم: به لطف خداوند، مجلس خبرگان با نهایت خبره‌گی و پختگی، قانون اساسی کشور ما را تهیه کرد. شاید برای بسیاری از مردم که بیرون از صحنه هستند، مسأله کوچکی باشد، اما از لحاظ دوراندیشان و آنها که به عمق مسائل فکر می‌کنند و حرکت تاریخ را با توجه به همه جهات می‌سنجند، یکی از کارهای عظیمی است که در تاریخ اسلام، سابقه ندارد. و بر این نکته تاکید کردم: من با نهایت اطمینان و با کمال ایمان و عقیده و بدون یک ذره تعصب اظهار نظر می‌کنم که در تاریخ جهان اسلام و مخصوصآ تاریخ شیعه، بعد از هجرت پیغمبر(ص) و بعد از حوادث مهمی که در زمان پیغمبر (ص) و علی (ع) رخ داده، این مهمترین نقطه عطف تاریخی در حرکت جهان و اسلام است. دیروز که در مجلس خبرگان، متن و مقدمه را با نهایت دقت شنیدم، حالت خاصی در خودم احساس می‌کردم؛ حالت غرور و حالت یک جریانی که علیرغم آن همه کارشکنیها و سمپاشیها، برای‌جلوگیری از تدوین این قانون اساسی، سرانجام خود را پیروز این میدان مبارزه می‌دید و همچنین از اینکه جامعه اسلامی راه خود را پیدا کرده و برای اولین بار در تاریخ اسلام، یک چنین مجموعه‌ای به عنوان پایه و اساس حکومت و جامعه تنظیم شده که تمام نیازهای اجتماع را به طور زیر بنایی و به طور اساسی برآورده می‌کند، احساس موفقیت و سربلندی می‌کردم".منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری