تفسیر آیات قرآن کریم – سوره عبس– آیه 30– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَحَدَائِقَ غُلْبًا

و بوستان های پر درخت،

1 - درختان تنومند و ستبر بوستان ها، آفریده های خداوند و از منابع تغذیه انسان ها

و حدائق غلبًا

«غُلْب» جمع «غَلْباء» است. به کسی که دارای گردنی کلفت باشد «اغلب» و «غلباء» گفته می شود (لسان العرب). در آیه شریفه، گرچه بوستان ها به ضخامت و ستبری توصیف شده اند; ولی این وصف ـ به قرینه «أنبتنا» در آیات پیشین ـ ناظر به قطور بودن درختان آن بوستان ها است.

2 - ایجاد باغ های پردرخت با نزول باران بر زمین مساعد، نعمت خداوند و مقتضی شکرگزاری انسان از او است.

صببنا ... شققنا ... فأنبتنا ... و حدائق غلبًا

چنانچه «غلبا» توصیف ذات «حدائق» باشد ـ نه درختان آن ـ ضخامت بستان کنایه از انبوه و متراکم بودن درختان آن خواهد بود. برداشت یاد شده، براساس ارتباط این آیه با «ما أکفره» در آیات پیشین است. با توجّه به این احتمال که «کفر» در آن آیه، به معنای کفران نعمت باشد.

3 - توجّه به جنگل های انبوه و درختان تناور، مایه شناخت خداوند و قدرت او و بازدارنده انسان از ناسپاسی و کفرورزی به او است.

ما أکفره ... فلینظر الإنسـن ... حدائق غلبًا

آیات خدا

آیات آفاقی 3

باران

فواید باران 2

تغذیه

منابع تغذیه 1

جنگل

اهمیت جنگل 3

خدا

خالقیت خدا 1; زمینه خدا شناسی 3; نشانه های قدرت خدا 3; نعمتهای خدا 2

درختان

اهمیت درختان 3; خالق درختان 1; فواید درختان 1

شکر

شکر نعمت 2

کفر

موانع کفر 3

کفران

موانع کفران نعمت 3

نعمت

نعمت باغها 2