تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 5 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَمَا یَأْتِیهِم مِّن ذکْرٍ مِّنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلَّا کَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِینَ

و هیچ تذکار تازه ای از [خدای] رحمان برای آنان نمی آید، مگر این که از آن روی گردان می شوند.

1 - قرآن، نشأت یافته از رحمت و لطف الهی به انسان ها است.

و ما یأتیهم من ذکر من الرحمـن

2 - خداوند، رحمان (گسترده مهر) است.

من الرحمـن

3 - آیات قرآن، مایه تذکر آدمیان و بازدارنده آنان از غفلت

و ما یأتیهم من ذکر

برداشت یاد شده با توجه به بکارگیری واژه «ذکر» (مایه تذکر) درباره کتاب های آسمانی استفاده می شود.

4 - نزول وحی از سوی خدا، دارای سابقه دیرین در تاریخ بشر

و ما یأتیهم من ذکر من الرحمـن محدث

5 - رحمت گسترده خداوند، مقتضی نزول وحی و پیام نو به نو برای انسان ها

و ما یأتیهم من ذکر من الرحمـن محدث

برداشت یاد شده از ارتباط میان آمدن صفت «رحمان» برای خداوند و صفت «ذکر» برای وحی،استفاده می شود.

6 - بنای کافران بر خصومت و موضع گیری علیه هر پیام جدیدالهی، در طول تاریخ

و ما یأتیهم من ذکر من الرحمـن محدث ... معرضین

7 - روی گردانی از پیام های الهی، اعراض از رحمت او و روی برتافتن از منافع خویش است.

و ما یأتیهم من ذکر من الرحمـن ... معرضین

با توجه به این که پیام های الهی تبلور رحمت او است، روی گردانی از آن در حقیقت اعراض از رحمت خدا و محروم ساختن خود از لطف او می باشد.

8 - دلبستگی عمیق جوامع کفرپیشه و شرکورز به اندیشه ها و سنت های دیرین خویش

و ما یأتیهم من ذکر من الرحمـن محدث ... معرضین

واژه «محدث» (جدید) می تواند اشاره به این داشته باشد که جدید بودن پیام های الهی، در عدم پذیرش جوامع شرک تأثیر داشته است و این می تواند ناشی از دلبستگی آنان به سنت های کهن خویش باشد.

اسماوصفات

رحمان 2

تذکر

عوامل تذکر 3

خدا

آثار رحمت خدا 1، 5; آثار لطف خدا 1; اعراض از رحمت خدا 7

غفلت

موانع غفلت 3

قرآن

منشأ قرآن 1; نقش قرآن 3

کافران

تحجر کافران 8; دشمنی کافران 6; موضعگیریهای کافران 6

مشرکان

تحجر مشرکان 8

وحی

آثار اعراض از وحی 7; تاریخ وحی 4; دشمنی با وحی 6; زمینه وحی 5; موضعگیری علیه وحی 6