تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الواقعه – آیه 10 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَالسَّابقُونَ السَّابقُونَ

و سبقت گیرندگان [در خیرات] سبقت گیرندگان [در گرفتن پاداش]اند.

1 - مقام و منزلت والای سابقون (پیشتازان) در آخرت، غیرقابل توصیف است.

و السـبقون السـبقون

«السابقون» دوم، می تواند تأکید برای «السابقون» اول باشد و نیز می تواند خبر برای آن باشد. برداشت یاد شده بر پایه احتمال دوم است; زیرا با توجه به این که آیه شریفه در مقام شناساندن مقام و جایگاه سابقون است، معرفی آنان با همان عنوان «السابقون» بیانگر این است که مقام و منزلت سابقون، چنان عظیم است که در قالب هیچ لفظی نمی گنجد و تنها چیزی که درباره آنها می توان گفت، این است که بگوییم سابقون همان «سابقون»اند.

2 - کسانی که در دنیا در انجام امور خیر از دیگران سبقت می گیرند، در آخرت نیز پیش از دیگران مشمول رحمت، پاداش و غفران الهی خواهند بود.

و السـبقون السـبقون

برخی از مفسران بر آنند که مراد از سبقت در «السابقون» اول، سبقت در انجام امور خیر در دنیا و مراد از سبقت در «السابقون» دوم، پیشی گرفتن از دیگران در آخرت در دریافت رحمت و پاداش الهی است.

3 - «عن أبی جعفر(ع): ...و أما ما ذکر من السابقین: فهم أنبیاء مرسلون و غیر مرسلین;(1)

از امام باقر(ع) روایت شده: ...اما آنچه [در قرآن] از سابقین یاد شده، آنان پیامبران هستند، چه مرسلین و چه غیرمرسلین».

4 - «فی المجمع و قد قیل فی السابقین أنّهم السابقون إلی الصلوات الخمس عن علی(ع)...;(2)

در مجمع البیان آمده است: درباره سابقین گفته شده آنان سبقت گیرندگان برای ادای نمازهای پنجگانه اند و این مطلب از امام علی(ع) روایت شده است».

آمرزش

مشمولان آمرزش 2

انبیا

پیشگامی انبیا 3; فضایل انبیا 3

پیشگامان

پیشگامان در قیامت 2; مراد از پیشگامان 3، 4; مقامات اخروی پیشگامان 1

رحمت

مشمولان رحمت 2

روایت 3، 4

عمل

پیشگامان در عمل خیر 2

پی نوشت ها :

1. بصائرالدرجات صفار، ص 448، ح 5.

2. مجمع البیان، ج 9، ص 325; نورالثقلین، ج 5، ص 209، ح 17.