تفسیر آیات قرآن کریم – سوره یس – آیه 72 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَکُوبُهُمْ وَمِنْهَا یَأْکُلُونَ

و آنها را برایشان رام کرده ایم که بعضی از آنها مرکب آنان است و بعضی از آنها را می خورند.

1 - خداوند، دام ها (شتر، گاو و گوسفند) را رام انسان و در خدمت او قرار داده است.

أنّا خلقنا لهم أنعـمًا ... و ذلّلنـها لهم

«تذلیل» (مصدر «ذلّلنا») به معنای خوار کردن و به خضوع واداشتن چیزی است. و مقصود از آن در آیه شریفه، رام کردن و در اختیار قرار دادن انعام برای بشر است.

2 - رام و مسخرّ کردن دام ها (شتر، گاو و گوسفند) برای بشر، جلوه قدرت خدا و لطف او بر بندگان است.

و ذلّلنـها لهم

3 - خداوند برخی از دام ها (چون شتر و گاو) را برای سوار شدن و حمل و نقل آفریده است.

فمنها رکوبهم

«من» در «فمنها» برای تبعیض است; یعنی، برخی از انعام که مقصود از آن شتر و گاو است.

4 - جواز استفاده از شتر و گاو برای سوار شدن و حمل و نقل

فمنها رکوبهم

5 - خداوند، شتر، گاو و گوسفند را برای تغذیه انسان آفرید.

و منها یأکلون

6 - بخش زیادی از اجزای بدن شتر، گاو و گوسفند قابل خوردن است; نه همه آنها.

و منها یأکلون

برداشت یاد شده بر این اساس استوار است که «من» در «منها» برای تبعیض و ناظر به بعضیت در اجزاء باشد.

احکام 6

انسان

خدمت به انسان 1; فضایل انسان 1

تغذیه

منابع تغذیه 5

چهارپایان

استفاده از چهارپایان 1، 2، 4، 6; بارکشی با چهارپایان 4; فلسفه تسخیر چهارپایان 2; فلسفه خلقت چهارپایان 3، 5; فواید چهارپایان 3، 6; نقش چهارپایان 1

حمل و نقل

وسایل حمل و نقل 3، 4

خدا

افعال خدا 1; خالقیت خدا 5; نشانه های قدرت خدا 2; نشانه های لطف خدا 2

خوردنیها

احکام خوردنیها 6; خوردنیها ی حلال 6

شتر

بارکشی با شتر 4; تسخیر شتر 2; فلسفه خلقت شتر 3، 5; فواید شتر 3; منشأ تسخیر شتر 1

گاو

بارکشی با گاو 4; تسخیر گاو 2; فلسفه خلقت گاو 3، 5; فواید گاو 3; منشأ تسخیر گاو 1

گوسفند

تسخیر گوسفند 2; فلسفه خلقت گوسفند 5; منشأ تسخیر گوسفند1