تفسیر آیات قرآن کریم – سوره مؤمنون – آیه 69 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

أَمْ لَمْ یَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنکِرُونَ

یا مگر رسول خویش را نشناخته اند و از این رو منکر او هستند؟

1 - انکار رسالت پیامبر(ص) از سوی کافران و رفاه زدگان

أم لم یعرفوا رسولهم فهم له منکرون

همان طوری که در ذیل آیه قبل آمده، این بخش از آیات، در ردّ اتهاماتی است از سوی کافران نسبت به قرآن و پیامبر(ص) وارد می شد. خداوند با ارائه دلایل گوناگون، همه آنها را بی اساس خوانده و تهمت زنندگان را سخت مورد سرزنش قرار داده است. آیه فوق نیز، ظاهراً مربوط به تکذیب پیامبر(ص) و نسبت دروغ گویی به ساحت آن حضرت می باشد.

2 - پیامبراکرم(ص)، شخصیتی کاملاً آشنا و شناخته شده برای مردم محیط خویش

أم لم یعرفوا رسولهم فهم له منکرون

3 - شخصیت ارزشی و اخلاقی پیامبر(ص)، خود گواه صداقت آن حضرت بود.

أم لم یعرفوا رسولهم فهم له منکرون

4 - سرزنش کافران از سوی خداوند، به خاطر انکار رسالت پیامبر(ص)، علی رغم آگاهی آنان از شخصیت ارزشی و اخلاقی (صداقت، امانت و...) آن حضرت

أم لم یعرفوا رسولهم فهم له منکرون

5 - مشخص نبودن پیشنیه زندگی شخص، مانع از پذیرش ادعای او در رابطه با نبوت و وحی

أم لم یعرفوا رسولهم فهم له منکرون

6 - بستن راه توجیه منکران، حکمت برانگیخته شدن پیامبران از میان مردم محیط خویش

أم لم یعرفوا رسولهم فهم له منکرون

قرآن، ضمن ردّ موجه بودن انکار کافران، به این نکته اشاره می کند که: اگر شخصیت پیامبر(ص) برای شما ناشناخته بود و او در میان شما رشد نکرده بود، راهی برای تردید در حقانیت او وجود داشت; اما حتی چنین مجالی نیز، در اختیار شما گذاشته نشده است.

انبیا

خاستگاه انبیا 6; رد بهانه جویی مکذبان انبیا 6; فلسفه مردمی بودن انبیا 6

پیشینه

آثار جهل به پیشینه 5

خدا

سرزنشهای خدا 4

کافران

سرزنش کافران 4; کافران صدراسلام و محمد(ص) 1

محمد(ص)

اخلاق محمد(ص) 3، 4; امانتداری محمد(ص) 4؛ تکذیب نبوت محمد(ص) 1; دلایل صداقت محمد(ص) 3; شخصیت اجتماعی محمد(ص) 2; شخصیت محمد(ص) 3، 4; شناسایی محمد(ص) 2، 4; صداقت محمد(ص)4; فضایل محمد(ص) 3، 4; مکذبان محمد(ص) 1، 4

مرفهان

مرفهان صدراسلام و محمد(ص) 1

نبوت

موانع قبول ادعای نبوت 5