تفسیر آیات قرآن کریم – سوره مؤمنون – آیه 32 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
فَأَرْسَلْنَا فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ
پس رسولی را از خودشان در میان آنان فرستادیم که خدا را بپرستید، هیچ معبودی جز او برای شما نیست، با این وصف آیا تقوا پیشه نمی کنید؟
1 - اقدام خداوند به فرستادن رسول، پس از شکل گیری جامعه جدید بشری، بعد از طوفان نوح
فأرسلنا فیهم رسولاً منهم
عبارت «فأرسلنا فیهم رسولاً...» عطف است، بر «أنشأنا». ضمیر «فیهم» و «منهم» نیز به «قرن» بازمی گردد.
2 - سنت الهی، بر فرستادن رسولانی از جنس بشر و برخاسته از میان همان مردم بود.
فأرسلنا فیهم رسولاً منهم
قید «منهم» بیانگر این است که آن پیامبر (پیامبری که برای جامعه شکل گرفته پس از طوفان نوح، مبعوث شد)، از جای دیگری فرستاده نشده بود; بلکه فردی بود برخاسته از میان همان مردم، تربیت شده در میان ایشان و شناخته شده برای همه آنان بود. هم چنین قید «منهم» بیانگر این معنا است که آن پیامبر، از جنس خود مردم بود، نه از غیر بشر.
3 - شناخته بودن رسول برای مردم و آشنا بودن او با مسائل آنان، از ویژگی های پیامبران الهی
فأرسلنا فیهم رسولاً منهم
4 - دعوت به توحید و پرستش خدای یگانه، اولین و مهم ترین پیام نخستین پیامبر پس از نوح (هود یا صالح)
أن اعبدوا اللّه ما لکم من إلـه غیره
«أن» برای تفسیر پیامی است که پیامبر (پیامبری که برای جامعه پس از طوفان نوح برانگیخته شده بود)، مأمور ابلاغ آن به مردم بود.
5 - تجدید انحراف و پیدایش شرک و بت پرستی، پس از نوح(ع)
ثمّ أنشأنا من بعدهم ... فأرسلنا ... رسولاً منهم أن اعبدوا اللّه
6 - خدا، تنها معبود سزاوار پرستش
ما لکم من إلـه غیره
7 - پرستش خدای یگانه و پرهیز از شرک ورزی به او، زیربنایی ترین اصل عقیدتی و پایه هر تحول معنوی
فأرسلنا فیهم رسولاً منهم أن اعبدوا اللّه ما لکم من إلـه غیره
8 - بشر، بدون هدایت وحی، در معرض انحراف از توحید و یکتاپرستی است.
ثمّ أنشأنا من بعدهم قرنًا ... أن اعبدوا اللّه ما لکم من إلـه غیره
9 - عذاب قهر الهی، پیامد شرک ورزی و انحراف از توحید است.
ان اعبدوا اللّه ... أفلاتتّقون
«إتقاء» (مصدر «تتّقون») به معنای ترسیدن است. متعلق «تتّقون» حذف شده و تقدیر چنین است: «أفلاتتّقون أن یعذبکم اللّه; آیا نمی ترسید که خدا شما را عذاب نماید؟».
10 - پیامبر پس از نوح (هود یا صالح)، قوم خود را به عواقب شوم شرک ور زی هشدار داد.
ما لکم من إلـه غیره أفلاتتّقون
11 - گرایش به توحید، نیازمند داشتن تقوا و بیم از خداوند
ما لکم من إلـه غیره أفلاتتّقون
12 - «آگاهی دادن» و «انذار کردن»، دو رکن اساسی در دعوت پیامبران
اعبدوا اللّه ما لکم من إلـه غیره أفلاتتّقون
انبیا
انبیا ی پس از نوح(ع) 1، 4; انذارهای انبیا 12; بشر بودن انبیا 2; بعثت انبیا 2;تاریخ انبیا 1; خاستگاه انبیا2; روش تبلیغ انبیا 12; مردمی بودن انبیا 2; ویژگیهای انبیا 3; هدایتهای انبیا12
انذار
انذار از فرجام شرک 10
بت پرستی
بت پرستی پس از نوح(ع) 5; تاریخ بت پرستی 5
تحولات
منشأ تحولات معنوی 7
ترس
آثار ترس از خدا 11
تقوا
آثار تقوا 11
توحید
آثار توحید عبادی 7; توحید عبادی 6; دعوت به توحید عبادی 4; زمینه انحراف از توحید 8; زمینه توحید 11
جهان بینی
جهان بینی توحیدی 6
خدا
اختصاصات خدا 6; سنتهای خدا 2
دین
اصول دین 7
رسولان خدا
ویژگیهای رسولان خدا 3
شرک
آثار اجتناب از شرک 7; آثار شرک 9; تاریخ شرک 5
صالح(ع)
انذارهای صالح(ع) 10; مهمترین دعوت صالح(ع) 4
عذاب
موجبات عذاب 9
عقیده
مبانی عقیده 7
قوم ثمود
انذار قوم ثمود 10
قوم عاد
انذار قوم عاد 10
نوح(ع)
شرک پس از نوح(ع) 5; طوفان نوح(ع) 1
وحی
نقش وحی 8
هود(ع)
انذارهای هود(ع) 10; مهمترین دعوت هود(ع) 4
تصاویر ضمیمه
