تفسیر آیات قرآن کریم – سوره قصص – آیه 24 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَسَقَی لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّی إِلَی الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ

پس [موسی چهارپایان آن دو را] برایشان آب داد، سپس به سوی سایه برگشت و گفت: پروردگارا! من به هر خیری که برایم فرو فرستی نیازمندم.

1 - برانگیخته شدن عواطف موسی(ع) با شنیدن پاسخ دختران شعیب

قالتا لانسقی ... فسقی لهما

2 - موسی(ع)، شخصیتی ضعیف نواز و یاور محرومان

قالتا لانسقی ... و أبونا شیخ کبیر . فسقی لهما

3 - اقدام بی درنگ موسی(ع) به آب دادن گوسفندان دختران شعیب پس از شنیدن اظهارات آنان

قالتا ... و أبونا شیخ کبیر . فسقی لهما

تعبیر «فسقی لهما» با «فا»ی عاطفه ـ که برای عدم تراخی است ـ بیانگر مطلب یاد شده است.

4 - بازگشتن موسی(ع) به سایه جهت استراحت، پس از آب دادن گوسفندان دختران شعیب

ثمّ تولّی إلی الظلّ

5 - هم زمانی هجرت موسی(ع) به مدین با فصل گرما

ثمّ تولّی إلی الظلّ

6 - کمک رسانی موسی(ع) به دختران شعیب، علی رغم خستگی و گرسنگی شدید وی

ثمّ تولّی إلی الظلّ فقال ربّ إنّی لما أنزلت إلیّ من خیر فقیر

7 - اظهار گرسنگی و نیاز در پیشگاه خداوند از سوی موسی(ع) و درخواست کمک از ساحت او

فقال ربّ إنّی لما أنزلت إلیّ من خیر فقیر

8 - سرپرستی و تأمین روزی انسان، مقتضای ربوبیت خداوند

فقال ربّ إنّی لما أنزلت إلیّ من خیر فقیر

9 - روزی هر انسان، از پیش تأمین شده است.

ربّ إنّی لما أنزلت

به کارگیری فعل ماضی (أنزلت) نشان می دهد که روزی هر کس از سوی خدا از پیش نازل شده است.

10 - «عن أبی عبداللّه(ع) فی قول اللّه عزّوجلّ حکایة عن موسی(ع) «ربّ إنّی لما أنزلت إلیّ من خیر فقیر» فقال: سأل الطعام;(1)

از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند ـ عزّوجلّ ـ که از قول موسی(ع) حکایت کرده «ربّ إنّی لما أنزلت إلیّ من خیر فقیر» روایت شده که موسی(ع) [با این سخن ]درخواست طعام کرد».

استمداد

استمداد از خدا 7

خدا

آثار ربوبیت خدا 8

روایت 10

روزی

تقدیر روزی 9; منشأ روزی 8

سایه

استراحت در سایه 4

شعیب(ع)

آب دهی به گوسفندان شعیب(ع) 3; امداد به دختران شعیب(ع) 6; پاسخ دختران شعیب(ع) 1، 3

ضعفا

امداد به ضعفا 2

موسی(ع)

استراحت موسی(ع) 4; استمداد موسی(ع) 7; امدادگری موسی(ع) 2; امدادهای موسی(ع) 3، 6; تهییج عواطف موسی(ع) 1; خستگی موسی(ع) 6; درخواست طعام موسی(ع) 10; دعای موسی(ع) 10; فضایل موسی(ع) 2; قصه موسی(ع) 1، 3، 4، 5، 6، 7، 10; گرسنگی موسی(ع) 6، 7; موسی(ع) در مدین 4; وقت هجرت موسی(ع) 5; هجرت موسی(ع) به مدین 5

پی نوشت ها :

1. کافی، ج 6، ص 287، ح 5; نورالثقلین، ج 4، ص 121، ح 38.