تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فاطر – آیه 6 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا یَدْعُو حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحَاب السَّعِیرِ

بی شک شیطان دشمن شما است پس او را دشمن بگیرید، او حزب خود را تنها با این هدف، دعوت [به گناه] می کند که از اهل آتش برافروخته گردند.

 

1 - هشدار خداوند به همه انسان ها، در رابطه با وسوسه و فریبکاری های شیطان

 

إنّ الشیطـن لکم عدوّ

 

2 - شیطان، دشمن انسان ها است.

 

إنّ الشیطـن لکم عدوّ

 

3 - فرمان خداوند به مبارزه با شیطان، چونان برخورد با دشمن

 

فاتّخذوه عدوًّا

 

4 - فریبکاران، دشمنان بشریت اند.

 

و لایغرنّکم باللّه الغرور ... فاتّخذوه عدوًّا

 

5 - نقش شیطان، فریب کاری و فراخواندن به بدی است.

 

إنّما یدعوا حزبه لیکونوا من أصحـب السعیر

برداشت یاد شده، از آن جا است که در این آیه نسبت به تلاش شیطان، تعبیر «دعوت» به کار رفته است.

 

6 - دوزخ، پی آمد پاسخ دادن به ندای شیطان و حرف شنوی از او است.

 

إنّما یدعوا حزبه لیکونوا من أصحـب السعیر

 

7 - طرفداران و پیروان شیطان، گروهی هم سو و هم نوا

 

إنّما یدعوا حزبه

از به کار رفتن تعبیر «حزب» درباره طرفدارن و پیروان شیطان، برداشت یاد شده به دست می آید.

 

8 - لزوم شناسایی دشمنان و تجهیز برای مقابله با آنان

 

إنّ الشیطـن لکم عدوّ فاتّخذوه عدوًّا

هشدار به دشمنی شیطان نسبت به انسان و فرمان به دشمن گرفتن وی، می تواند گویای برداشت یاد شده باشد.

 

9 - کافران و دنیاطلبان، از حزب شیطان اند.

 

فلاتغرنّکم الحیوة الدنیا ... إنّ الشیطـن لکم عدوّ ... إنّما یدعوا حزبه

برداشت یاد شده به این خاطر است که آیه پیش، از فریفته شدن به دنیا برحذر داشته و آیه مورد بحث فریفته شدگان به دنیا را حزب شیطان خوانده است.

 

10 - گرفتار شدن به آتش برافروخته و پرالتهاب دوزخ، سرنوشت و کیفر پیروان حزب شیطان

 

إنّما یدعوا حزبه لیکونوا من أصحـب السعیر

«سعیر» به معنای آتش افروخته و ملتهب است.

 

11 - سعیر، از نام های دوزخ

 

أصحـب السعیر

انسان

دشمنان انسان 2، 4

بدی

دعوت به بدی 5

جهنم

سعیر 11; موجبات جهنم 6، 10; نامهای جهنم 11

خدا

انذارهای خدا 1; اوامر خدا 3

دشمنان

اهمیت دشمن شناسی 8; اهمیت مبارزه با دشمنان 8; مبارزه با دشمنان 3

دنیاطلبان

نقش دنیاطلبان 9

شیطان

آثار پیروی از شیطان 6; اغواگری شیطان 1، 5; حزب شیطان 9، 10; دشمنی شیطان 2; فرجام پیروان شیطان 10; کیفر پیروان شیطان 10; مبارزه با شیطان 3; نقش شیطان 5; وسوسه شیطان 1; هماهنگی پیروان شیطان 7

کافران

نقش کافران 9

مکاران

دشمنی مکاران 4