تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فاطر – آیه 23 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذیرٌ

تو جز اخطارکننده ای نیستی.

1 - مسؤولیت پیامبر(ص) در برابر مشرکان و کافران لجوج و حق ناپذیر در صدراسلام، تنها انذار و هشدار بود.

و ما أنت بمسمع من فی القبور . إن أنت إلاّ نذیر

حصر در این آیه ـ با توجه به آیات پیشین ـ از نوع حصر اضافی و در ارتباط با کافران و مشرکان لجوج است.

2 - پیامبر(ص)، تنها عهده دار انجام وظیفه بود; نه مأمور به نتیجه.

إن أنت إلاّ نذیر

از این که پیامبر(ص) در برابر کافران لجوج و حق ناپذیر، تنها عهده دار انذار و هشدار بود، می توان استفاده کرد که آن حضرت می خواست تنها به تکلیف خود عمل کند; نه آن که بخواهد به نتیجه مطلوب خود (هدایت شدن کافران) نائل شود.

3 - تکلیف مؤمنان و مبلغان دینی، در برابر انسان های لجوج و حق ناپذیر، تنها انذار و هشدار است.

إن أنت إلاّ نذیر

4 - دلداری خداوند به پیامبر(ص)، در برابر مخالفت های کافرانِ حق ناپذیر

إن أنت إلاّ نذیر

این آیه و آیه قبل در مقام دلداری به پیامبر(ص) است.

5 - انسان منهای ایمان، با خطرها، آسیب ها و دشواری های علاج ناپذیر روبه رو است.

إن أنت إلاّ نذیر

از این که پیامبر(ص) به عنوان منذر و اخطارگر معرفی شده است، به دست می آید که بر سر راه انسان ها، خطرها و آسیب های بسیاری وجود دارد که پیامبر(ص) درباره آنها اخطار و هشدار می دهد و اگر انسان از رهنمودهای آن حضرت بهره نگیرد و به ایشان ایمان نیاورد، گرفتار آنها خواهد شد.

ایمان

آثار ایمان 5

حق

انذار حق ناپذیران 3

خطر

زمینه خطر 5

سختی

زمینه سختی 5

کافران

انذار کافران 1

مؤمنان

انذارهای مؤمنان 3; محدوده مسؤولیت مؤمنان 3

مبلغان

انذارهای مبلغان 3; محدوده مسؤولیت مبلغان 3

محمد(ص)

انذارهای محمد(ص) 1; دلداری به محمد(ص) 4; محدوده مسؤولیت محمد(ص) 1، 2

مشرکان

انذار مشرکان 1