تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فاطر – آیه 2 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

مَا یَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاس مِن رَّحْمَةٍ فَلَا مُمْسکَ لَهَا وَمَا یُمْسکْ فَلَا مُرْسلَ لَهُ مِن بَعْدهِ وَهُوَ الْعَزیزُ الْحَکِیمُ 

هر رحمتی را که خدا برای مردم بگشاید بازدارنده ای برای آن نیست و هرچه را بازدارد بعد از او فرستنده ای برای آن نیست و او است عزّتمند و حکیم.

1 - هیچ نیرویی، توانایی جلوگیری از رحمت آفرینی خداوند به بندگانش را ندارد.

ما یفتح اللّه للناس من رحمة فلاممسک لها

2 - هیچ موجودی، توانایی جلب رحمت منع شده خداوند از مردم را ندارد.

و ما یمسک فلامرسل له من بعده

3 - هرگونه افاضه حق تعالی به خلق، ناشی از رحمت او است.

ما یفتح اللّه للناس من رحمة

برداشت یاد شده، از تعبیر «رحمة» ـ که درباره هر نوع داده الهی به بندگان است ـ استفاده می شود.

4 - خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و حکیم (سنجیده کار) است.

و هو العزیز الحکیم

5 - توانایی مطلق خداوند بر اعطای رحمت به بندگان و یا منع آن از ایشان، دلیل عزّتمندی او است.

ما یفتح اللّه للناس من رحمة فلاممسک لها ... و هو العزیز

از توصیف خداوند به عزّتمندی در پایان آیه، برداشت یاد شده به دست می آید.

6 - گشایش رحمت و امساک آن از سوی خداوند، ناشی از حکمت او است.

ما یفتح اللّه للناس من رحمة فلاممسک لها ... و هو ... الحکیم

اسماوصفات

حکیم 4; عزیز 4

خدا

آثار حکمت خدا 6; آثار رحمت خدا 3; آثار قدرت خدا 5; جلب رحمت خدا 2; دلایل عزت خدا 5; ممانعت از رحمت خدا 1

رحمت

ممانعت از رحمت 5، 6; منشأ رحمت 5، 6

فیض

منشأ فیض 3

موجودات

عجز موجودات 1، 2