تفسیر آیات قرآن کریم – سوره عنکبوت – آیه 52 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
قُلْ کَفَی باللَّهِ بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ شَهِیدًا یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذینَ آمَنُوا بالْبَاطِلِ وَکَفَرُوا باللَّهِ أُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسرُونَ
بگو: کافی است که خدا میان من و شما شاهد [و حاکم] باشد او آنچه را در آسمان ها و زمین است می داند و آنان که به باطل (بت) ایمان آورده و به خدا کفر ورزیده اند، اینان همان زیانکاران اند.
1 - پیامبر(ص)، موظف بود که کفایت گواهی خداوند را میان او و معجزه خواهان کافر ابلاغ کند.
قل کفی باللّه بینی و بینکم شهیدًا
2 - خداوند، گواه حقانیت ادعای نبوت پیامبر(ص) است.
قل کفی باللّه بینی و بینکم شهیدًا
آن چه در این آیه از گواهی خداوند به آن پرداخته شده، مربوط به ادعای نبوت از جانب پیامبر اکرم(ص) و انکار آن از سوی کافران است. گفتنی است که در آیات چهارده و شانزده و هجده و بیست و هشت و سی و شش و سی و نه و چهل و پنج، بحث رسالت انبیا و از جمله نبوت پیامبر(ص) و نیز تکذیب شدن آن از سوی کافران، مطرح شده است و در این آیه خداوند، می فرماید برای صدق نبوت پیامبر(ص)، گواهی خداوند، کافی است، اگر چه آنان تکذیب کنند.
3 - کافران منکر نبوت پیامبر(ص) و منکر آیات الهی قرآن، مورد تهدید خداوندند.
و ما یجحد بأیـتنا إلاّ الکـفرون ... و قالوا لولا أنزل علیه ءایـت ... أَوَلم یکفهم أنّا أنزلنا علیک ... قل کفی باللّه بینی و بینکم شهیدًا
اعلام کفایت گواهی خداوند میان منکران و پیامبر(ص) می تواند تهدیدی برای کافران منکر قرآن باشد.
4 - خداوند، از حقانیت پیامبر(ص) در برابر کافران منکر قرآن، حمایت کرد.
و ما یجحد بأیـتنا إلاّ الکـفرون ... و قالوا لولا أنزل علیه ءایـت ... أَوَلم یکفهم أنّا أنزلنا علیک الکتـب ... قل کفی باللّه بینی و بینکم شهیدًا
5 - همه موجودات آسمان ها و زمین، در حیطه علم خداوندند.
یعلم ما فی السمـوت و الأرض
6 - عالَم، آسمان های متعددی دارد.
یعلم ما فی السمـوت
7 - آسمان ها، مانند زمین، دارای موجوداتی است.
یعلم ما فی السمـوت
8 - احاطه علمی خداوند بر موجودات جهان، دلیل کفایت گواهی او برای حقانیت نبوت پیامبر(ص) است.
قل کفی باللّه بینی و بینکم شهیدًا یعلم ما فی السمـوت و الأرض
9 - باطل باوران و کافران به خدا، قطعاً، زیان کارند.
و الذین ءامنوا بالبـطل و کفروا باللّه أُولـئک هم الخـسرون
10 - ایمان به باطل و کفر به خدا، خسارتبار است.
و الذین ءامنوا بالبـطل ... أُولـئک هم الخـسرون
11 - عقیده به شرک، عقیده ای باطل است.
مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء ... إنّ اللّه یعلم ما یدعون من دونه ... و الذین ءامنوا بالبـطل
12 - ایمان به باطل، امکان پذیر است.
و الذین ءامنوا بالبـطل
آسمان
تعدد آسمان ها 6; موجودات آسمان ها 7
آیات خدا
تهدید مکذبان آیات خدا 3
ایمان
ایمان به باطل 12
باطل
زیانکاری مؤمنان به باطل 9، 10
حمایتهای خدا
مشمولان حمایتهای خدا 4
خدا
احاطه علمی خدا 5، 8; تهدیدهای خدا 3; کفایت گواهی خدا 1; گواهی خدا 2، 8
زمین
موجودات زمین 7
زیان
عوامل زیان 10
زیانکاران 9
عقیده
عقیده باطل 11; عقیده به شرک 11
کافران
زیانکاری کافران 9، 10
محمد(ص)
تهدید مکذبان محمد(ص) 3; حمایت از محمد(ص) 4; گواهان حقانیت محمد(ص) 2، 8; گواهان نبوت محمد(ص) 8; مسؤولیت محمد(ص) 1
معجزه
درخواست معجزه 1
موجودات
علم به موجودات 5، 8; علم به موجودات آسمانی 5
تصاویر ضمیمه
