تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 52 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَأَوْحَیْنَا إِلَی مُوسَی أَنْ أَسْرِ بعِبَادی إِنَّکُم مُّتَّبَعُونَ 

و به موسی وحی کردیم که بندگان من (بنی اسرائیل) را شبانه کوچ بده که [فرعونیان] در پی شما خواهند آمد.

1 - وحی خداوند به موسی(ع) در خارج ساختن شبانه بنی اسرائیل از سرزمین مصر

و أوحینا إلی موسی أن أسر بعبادی

2 - ناتوانی فرعون از نابود ساختن موسی(ع)، علی رغم خشم و دشمنی عمیق وی نسبت به او و آیینش

و أوحینا إلی موسی أن أسر بعبادی

مأموریت جدید موسی(ع)، نشانگر آن است که فرعون علی رغم تلاش برای نابودی آیین موسی(ع) نتوانست به خود وی آسیبی برساند.

3 - تصمیم گیری و حرکت موسی(ع)، در مقاطع مختلف بر اساس برنامه وحی

و أوحینا إلی موسی أن أسر بعبادی

4 - بنی اسرائیل گرفتار در نظام فرعونی، مورد حمایت و لطف الهی

أن أسر بعبادی

اضافه «عباد» به ضمیر متکلم، بیانگر برداشت یاد شده است.

5 - ممانعت جدی حکومت فرعون از مهاجرت بنی اسرائیل و ترک سرزمین مصر

و أوحینا إلی موسی أن أسر بعبادی إنّکم متّبعون

فرمان الهی مبنی بر خروج مخفیانه و حرکت شبانه بنی اسرائیل و نیز تعبیر «إنّکم متّبعون» نشانگر ممانعت شدید حکومت فرعون نسبت به خروج بنی اسرائیل از مصر است.

6 - خبردادن خداوند به موسی(ع) مبنی بر تعقیب بنی اسرائیل از سوی فرعونیان در صورت خروج از مصر

أسر بعبادی إنّکم متّبعون

7 - وجود بنی اسرائیل در مصر، در بردارنده منافعی مهم برای فرعونیان

أن أسر بعبادی إنّکم متّبعون

اصرار فرعونیان بر نگه داشتن بنی اسرائیل در مصر، نشانگر مطلب یاد شده است.

8 - موسی(ع)، رهبری پذیرفته شده و مورد اطاعت بنی اسرائیل، حتی پیش از ترک مصر

و أوحینا إلی موسی أن أسر بعبادی إنّکم متّبعون

فرمان الهی به کوچاندن شبانه بنی اسرائیل، در صورتی عملی بود که مجموعه بنی اسرائیل مطیع موسی(ع) بودند و این حرکت مخاطره آمیز را به خاطر اطاعت از وی به جان می خریدند.

اطاعت

اطاعت از موسی(ع) 8

بنی اسرائیل

تاریخ بنی اسرائیل 1، 4، 5، 6، 7، 8; تعقیب بنی اسرائیل 6; حامی بنی اسرائیل 4; رهبر بنی اسرائیل 8; ممانعت از هجرت بنی اسرائیل 5; نقش بنی اسرائیل در مصر 7; هجرت شبانه بنی اسرائیل 1، 5

حمایتهای خدا

مشمولان حمایتهای خدا 4

خدا

افعال خدا 6

سرزمینها

هجرت از سرزمین مصر 1

فرعون

دشمنی فرعون 2; عجز فرعون 2; غضب فرعون 2

فرعونیان

فرعونیان و بنی اسرائیل 6; فرعونیان و هجرت بنی اسرائیل 5; منافع فرعونیان 7

لطف خدا

مشمولان لطف خدا 4

موسی(ع)

دشمنان موسی(ع) 2; رسالت موسی(ع) 1; رهبری موسی(ع) 8; قدرت موسی(ع) 2; قصه موسی(ع) 1، 8; منشأ تصمیم گیری موسی(ع) 3; وحی به موسی(ع) 1، 3، 6

وحی

نقش وحی 3