تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ص – آیه 2 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

بَلِ الَّذینَ کَفَرُوا فِی عِزَّةٍ وَشقَاقٍ

ولی آنان که کفر ورزیده اند، در سرکشی و دشمنی عمیقی هستند.

1 - رو به رو شدن قرآن و پیامبراسلام، با مخالفت کافران سرکش، متکبر، ستیزه جو و حق ناپذیر

و القرءان ذی الذکر . بل الذین کفروا فی عزّة و شقاق

«عزت» در اصل به معنای رفعت و سرافرازی است; ولی هرگاه احساس عزت برخاسته از عوامل ناصواب (مانند غرور و خودپسندی) باشد، این واژه در معنای غرور و تکبّر به کار می رود. در آیه شریفه نیز در همین معنا به کار رفته است. «شقاق» به معنای مخالفت است و مقصود از آن در این آیه، مخالفت با پیامبراسلام و قرآن است. گفتنی است تنکیر «عزت» و «شقاق» دلالت بر شدت آن دو دارد.

2 - سرکشی، تکبر، ستیزه جویی و حق ناپذیری، از اوصاف کافران صدراسلام

بل الذین کفروا فی عزّة و شقاق

3 - خوی سرکشی و حق ناپذیری کافران در آغاز بعثت، مانع پذیرش اسلام از سوی آنان گردید.

و القرءان ذی الذکر . بل الذین کفروا فی عزّة و شقاق

«بل» در «بل الذین...» برای اضراب انتقالی است; بدین معنا که خداوند پس از آن که خاصیت بیدارگری و ذکر بودن قرآن را مطرح فرمود، به پاسخ این سؤال پرداخت که: چرا کافران چنین کتاب آگاهی بخش را نپذیرفتند؟ در جواب می فرماید: نپذیرفتن آنان به دلیل وجود روح سرکشی و حق ناپذیری در آنها است.

4 - قرآن، دربردارنده تمامی عوامل هدایت و بیداری انسان ها

و القرءان ذی الذکر . بل الذین کفروا فی عزّة و شقاق

با توجه به توضیح گذشته، می توان استفاده کرد که قرآن مایه بیداری و هدایت بشر است و در این ویژگی هیچ کم و کاستی ندارد و غفلت و گمراهی برخی از مردم (کافران) ناشی از عیوبی مانند غرور و سرکشی در خود آنان است.

5 - خوی سرکشی، تکبر، ستیزه جویی و حق ناپذیر، از موانع پذیرش قرآن و وحی الهی

و القرءان ذی الذکر . بل الذین کفروا فی عزّة و شقاق

اسلام

تاریخ صدر اسلام 1

ایمان

موانع ایمان به قرآن 5; موانع ایمان به وحی 5

تکبر

آثار تکبر 5

حق

آثار حق ستیزی 5; آثار حق ناپذیری 5; دشمنی حق ناپذیران 1

عصیان

آثار عصیان 5

عصیانگران

دشمنی عصیانگران 1

قرآن

مخالفان قرآن 1; ویژگیهای قرآن 4; هدایتگری قرآن 4

کافران

آثار حق ناپذیری کافران صدراسلام 3; آثار عصیان کافران صدراسلام 3; تکبر کافران صدراسلام 2; حق ناپذیری کافران صدراسلام 2; دشمنی کافران 1; صفات کافران صدراسلام 2; عصیان کافران صدراسلام 2; موانع اسلام کافران صدراسلام 3

محمد(ص)

مخالفان محمد(ص) 1