تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 86 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَاغْفِرْ لِأَبی إِنَّهُ کَانَ مِنَ الضَّالِّینَ

و بر پدرم ببخشای که او از گمراهان است.

1 - طلب آمرزش ابراهیم(ع) از درگاه خداوند، برای پدرش

و اغفر لأبی

2 - نگرانی ابراهیم(ع) از گمراهی دیرینه پدر خود

و اغفر لأبی إنّه کان من الضالّین

برداشت یاد شده بدان احتمال است که دعای ابراهیم(ع) در زمان حیات پدرش بوده باشد. بر این اساس به کارگیری «کان» در جمله «إنّه کان من الضالّین» بیانگر گمراهی دیرینه پدرش است.

3 - مردان الهی، دارای احساس مسؤولیت بیشتر برای هدایت بستگان خویش

و اغفر لأبی إنّه کان من الضالّین

4 - ارزش دعا برای رهایی دیگران از گمراهی و ضلالت

و اغفر لأبی إنّه کان من الضالّین

با فرض این که دعای ابراهیم(ع) در زمان حیات پدرش بوده باشد، عبارت «إغفر لأبی» متضمن دعا برای رهایی از گمراهی نیز هست. جمله «إنّه کان من الضالّین» ـ که تعلیل برای طلب آمرزش است ـ مؤید همین معنا است.

آزر

استغفار برای آزر 1; نگرانی از گمراهی آزر 2

ابراهیم(ع)

استغفار ابراهیم(ع) 1; قصه ابراهیم(ع) 1، 2; نگرانی ابراهیم(ع) 2

ارزشها 4

اولیاءالله

مسؤولیت پذیری اولیاءالله 3; هدایتگری اولیاءالله 3

خویشاوندان

هدایت خویشاوندان 3

دعا

ارزش دعا برای دیگران 4