تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 3 - کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَّفْسَکَ أَلَّا یَکُونُوا مُؤْمِنِینَ

بیم آن می رود که چون آنان مؤمن نمی شوند، خود را از غصّه هلاک کنی.

1 - نگرانی و اندوه شدید پیامبر(ص) به خاطر عدم گرایش کافران به ایمان

لعلّک بـخع نفسک ألاّیکونوا مؤمنین

واژه «لعلّ» در مواردی که انتظار وقوع امر ناخوشایندی می رود به معنای اشفاق و بیم داشتن است و «بَخْع» (مصدر «باخع») نیز به معنای تباه ساختن و از بین بردن می باشد. بنابراین «لعلّک باخع نفسک»; یعنی، بیم آن می رود که تو جان خویش را تباه سازی. از این رو معلوم می شود که پیامبر(ص) از این که کافران ایمان نمی آوردند، چنان اندوهگین می شد که ترس آن می رفت که جان خویش را از دست بدهد.

2 - اهتمام بیش از حدّ پیامبر(ص) در پیشبرد دین و هدایت خلق

لعلّک بـخع نفسک ألاّیکونوا مؤمنین

3 - مسؤولیت پیامبر(ص)، رساندن پیام روشن الهی به خلق بود، نه تلاش طاقت فرسا برای هدایت آنان.

تلک ءایـت الکتب المبین . لعلّک بـخع نفسک ألاّیکونوا مؤمنین

4 - نگرانی برای کافران، پس از ابلاغ آیات روشن الهی به آنان موردی ندارد.

تلک ءایـت الکتب المبین . لعلّک بـخع نفسک ألاّیکونوا مؤمنین

5 - دلداری خدا به پیامبر(ص) در مورد سرسختی کافران

لعلّک بـخع نفسک ألاّیکونوا مؤمنین

کافران

ابلاغ آیات خدا بر کافران 4; اتمام حجت بر کافران 4; اندوه بر کافران 1; لجاجت کافران 5; ناپسندی نگرانی بر کافران 4

مبلغان

محدوده مسؤولیت مبلغان 4

محمد(ص)

اندوه محمد(ص) 1; تبلیغ محمد(ص) 3; دلداری به محمد(ص) 5; علایق محمد(ص) 2; محدوده مسؤولیت محمد(ص) 3; نگرانی محمد(ص) 1; هدایتگری محمد(ص) 2

هدایت

اهمیت هدایت 2