تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 23 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَالَمِینَ

فرعون گفت: خداوندگار جهانیان چیست؟

1 - پرسش انکار آمیز فرعون از موسی(ع) در باره حقیقتی به نام «ربّ العالمین» (پروردگار جهانیان)

قال فرعون و ما ربّ العـلمین

واژه «ما» اسم استفهام است و غالباً با آن، از حقیقت اسم مابعدش پرسش می شود. گفتنی است که استفهام یاد شده برای اظهار تعجب به منظور انکار حقیقت مورد پرسش می باشد.

2 - «ربّ العالمین» عنوانی ناشناخته در فرهنگ اعتقادی فرعون و فرعونیان

قال فرعون و ما ربّ العـلمین

3 - وجود ربّ و پروردگاری واحد برای جهانیان، امری شگفت و باور نکردنی در نظر فرعون

قال فرعون و ما ربّ العـلمین

4 - «عن أبی عبداللّه(ع) قال لمّا بعث اللّه موسی إلی فرعون ... فقال فرعون «و ما ربّ العالمین» و إنّما سأله عن کیفیة اللّه فقال موسی «ربّ السماوات و الأرض و ما بینهما إن کنتم موقنین» فقال فرعون متعجباً لأصحابه «ألاتستمعون» أسأله عن الکیفیة فیجیبنی عن الصفات...;(1)

از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: هنگامی که خداوند موسی را به سوی فرعون مبعوث کرد ... فرعون به موسی(ع) گفت «و ما ربّ العالمین» و سؤال فرعون از موسی درباره کیفیت خداوند بود. موسی(ع) در جواب فرعون گفت: «ربّ السماوات و الأرض و ما بینهما...». فرعون در حالی که تعجب کرده بود به اصحابش گفت: آیا نمی شنوید [چه میگوید؟] من از کیفیت خدا می پرسم و او در جواب من از صفات می گوید...».

توحید

شگفتی توحید ربوبی 3

رب العالمین

پرسش از رب العالمین 1، 4; مراد از رب العالمین 4

روایت 4

فرعون

بینش فرعون 3; پرسش فرعون 1، 4; روش برخورد فرعون 1; فرعون و اصطلاح رب العالمین 2

فرعونیان

فرعونیان و اصطلاح رب العالمین 2

موسی(ع)

پرسش از موسی(ع) 1، 4; قصه موسی(ع) 1، 4

پی نوشت ها :

1. تفسیر قمی، ج 2، ص 118; بحارالأنوار، ج 13، ص 120، ح 21.