تفسیر آیات قرآن کریم – سوره روم – آیه 45 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لِیَجْزیَ الَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ

تا [خدا] آنان را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند از فضل خود جزا دهد [و کافران را محروم کند] زیرا او کافران را دوست نمی دارد.

 

1 - خداوند پاداش دهنده مؤمنانِ دارای عمل صالح در قیامت

 

لیجزی الذین ءامنوا و عملوا الصـلحـت

 

2 - اعمالِ صالحِ مؤمنان فراهم آورنده زمینه، برای دریافت پاداش از خداوند، در قیامت است.

 

فلأنفسهم یمهدون . لیجزی الذین ءامنوا و عملوا الصـلحـت

«لام» در «لیجزی» تعلیل برای «یمهدون» است.

 

3 - همراهی ایمان و عمل صالح، شرط برخورداری از پاداش و فضل الهی، در آخرت است.

 

لیجزی الذین ءامنوا و عملوا الصـلحـت من فضله

 

4 - پاداش دهی خداوند به مؤمنانِ دارای عمل صالح، فراتر از استحقاق عمل آنها است.

 

لیجزی الذین ءامنوا ... من فضله

ذکر «من فضله» برای بیان این نکته است که پاداش در نظر گرفته شده برای مؤمنان، براساس استحقاق نیست، بلکه فزون تر از آن است.

 

5 - پاداش های اخروی خداوند به مؤمنان (بهشت و نعمت های آن)، تفضل او است.

 

لیجزی الذین ... من فضله

 

6 - کافران، از مهر و محبت خداوند، محروم اند.

 

إنّه لایحبّ الکـفرین

 

7 - کفر، موجب محرومیت از تفضل الهی، در آخرت است.

 

لیجزی الذین ... من فضله إنّه لایحبّ الکـفرین

 

8 - ایمان و عمل صالح، از عوامل جلب محبت خداوند است.

 

لیجزی الذین ءامنوا و عملوا الصـلحـت من فضله إنّه لایحبّ الکـفرین

 

9 - انسان ها، به جلب محبت خداوند علاقه مندند.*

 

إنّه لایحبّ الکـفرین

ذکر این نکته که هر کس کافر است، از محبت خداوند محروم است به منظور این است که انسان ها، ترغیب شوند تا به ایمان و عمل صالح روی بیاورند و این، وقتی اثربخش است که انسان ها، به جلب محبت خداوند علاقه ای داشته باشند.

انسان

علایق انسان ها 9

ایمان

آثار ایمان 8; ایمان و عمل صالح 3; پاداش ایمان 3

پاداش

موجبات پاداش اخروی 3

خدا

پاداشهای خدا 1، 2، 4، 5; عوامل جلب محبت خدا 8; عوامل محرومیت از فضل خدا 7; فضل خدا 4، 5; محبت خدا 9; محرومان از محبت خدا 6; موجبات فضل خدا 3

صالحان

پاداش صالحان 1، 4

عمل صالح

آثار عمل صالح 8; پاداش عمل صالح 2، 3

قیامت

پاداش در قیامت 1، 2

کافران

محرومیت کافران 6

کفر

آثار کفر 7

مؤمنان

پاداش اخروی مؤمنان 5; پاداش مؤمنان 1، 4

نظام جزایی 5