تفسیر آیات قرآن کریم – سوره رعد – آیه 34 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لَّهُمْ عَذَابٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الآخِرَةِ أَشَقُّ وَمَا لَهُم مِّنَ اللّهِ مِن وَاقٍ

در زندگانی دنیا آنان را عذابی است و همانا عذاب آخرت دشوارتر است و ایشان را هیچ نگه دارنده ای از [عذاب]خداوند نیست.

1ـ کافران ، مشرکان ، گمراهان و آنان که پیامبران را به مسخره می گیرند ، به عذابهای سخت دنیوی و اخروی گرفتار خواهند شد.

لهم عذاب فی الحیوة الدنیا و لعذاب الأخرة أشق

مراد از ضمیر در «لهم» ـ به قرینه آیه 31 و 32 ـ کافران، مشرکان ، استهزاگران و گمراهان می باشد.

2ـ عذابهای اخروی در مقایسه با عذابهای دنیوی ، سخت تر و سهمگین تر است.

و لعذاب الأخرة أشق

«أشق» اسم تفضیل از مصدر «شقّ» است و «شقّ» به معنای سخت و دشوار بودن می باشد.

3ـ هیچ کس نمی تواند از نزول عذاب الهی جلوگیری کند.

و ما لهم من الله من واق

«واق» اسم فاعل از «وقایة» است و «وقایه» به معنای مصون داشتن و محافظت کردن است. مقصود از «من الله» به قرینه جمله های قبل «من عذاب الله» است.

4ـ معبودهای اهل شرک ، ناتوان از رهانیدن آنان از عذابهای الهی

و ما لهم من الله من واق

چون روی سخن با مشرکان است ، مصداق مورد نظر برای «واق» معبودهای اهل شرک می باشد.

انبیا:

عذاب استهزاگران انبیا 1

انسان:

عجز انسان ها 3

خدا:

حتمیت عذابهای خدا 3; نجات از عذابهای خدا 4

عذاب:

اهل عذاب اخروی 1; اهل عذاب دنیوی 1; سختی عذاب اخروی 2; شدت عذاب اخروی 1; شدت عذاب دنیوی 1; مراتب عذاب 1، 2

کافران:

عذاب کافران 1

گمراهان:

عذاب گمراهان 1

مشرکان:

عجز معبودان مشرکان 4; عذاب مشرکان 1