تفسیر آیات قرآن کریم- سوره حج - آیه 59 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لَیُدْخِلَنَّهُم مُّدْخَلًا یَرْضَوْنَهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَلِیمٌ حَلِیمٌ 

همانا آنان را به جایگاهی درمی آورد که آن را می پسندند و بی گمان خدا دانا و بردبار است.

1 - خدا، عهده دار پاداش مؤمنان مهاجر در جهان آخرت

و الذین هاجروا ... لیدخلنّهم مدخلاً یرضونه

2 - مؤمنان مهاجر، برخوردار از جایگاهی مطلوب و دلپذیر در جهان آخرت

و الذین هاجروا ... لیدخلنّهم مدخلاً یرضونه

3 - مسکن و جایگاه دلپذیر، از برجسته ترین مصداق های روزی نیکوی خدا به مؤمنان مهاجر در سرای آخرت

لیرزقنّهم اللّه رزقًا حسنًا ... لیدخلنّهم مدخلاً یرضونه

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که جمله «لیدخلنّهم» بدل اشتمال و به تعبیر دیگر از مصداق های رزق نیکو (لیرزقنّهم اللّه رزقاً حسناً) می باشد.

4 - توصیه خداوند به مؤمنان و مهاجران صدراسلام، مبنی بر اینکه در برابر فشارها و آزارهای کافران، بردبار باشند و خویشتن داری را از دست ندهند.

و الذین هاجروا ... ثمّ قتلوا ... و إنّ اللّه لعلیم حلیم

متعلق «علیم» در جمله «و إنّ اللّه لعلیم حلیم» محذوف است و تقدیر آن به قرینه مقام چنین می باشد: «إنّ اللّه لعلیم بما فعل المشرکون بالمؤمنین من إخراجهم من دیارهم و قتلهم المهاجرین حلیم یمهلهم و لاینتقم منهم إلی حین; خدا به آنچه که مشرکان علیه مؤمنان انجام دادند، آگاه است و چون حلیم و بردبار است، به آنان فرصت می دهد». گفتنی است که جمله فوق، در واقع توصیه ای است از جانب خداوند به مؤمنان صدراسلام که فشارهای کافران آنان را بی حوصله نکند; بلکه همان طور که خدا حلیم و بردبار است، بردباری کنند و خویشتن داری را از دست ندهند.

5 - خداوند، علیم(دانا) و حلیم(بردبار) است.

و إنّ اللّه لعلیم حلیم

اسماوصفات

حلیم 5; علیم 5

خدا

پاداشهای خدا 1; توصیه های خدا 4

کافران

صبر بر اذیتهای کافران صدراسلام 4

مهاجران

اذیت مهاجران صدراسلام 4; پاداش اخروی مهاجران 1; توصیه به مهاجران صدراسلام 4; روزی نیکوی مهاجران 3; صبر مهاجران صدراسلام 4; مسکن اخروی مهاجران 3 مقامات اخروی مهاجران 2; منشأ پاداش مهاجران 1