تفسیر آیات قرآن کریم- سوره حج - آیه 47 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَیَسْتَعْجِلُونَکَ بالْعَذَاب وَلَن یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَإِنَّ یَوْمًا عِندَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ

و از تو شتاب در عذاب را می خواهند، و خدا هرگز وعده خود را خلاف نمی کند، و همانا یک روز نزد پروردگارت مانند هزارسال است از آنچه شما می شمارید.

1 - تهدید شدن کافران و تکذیب گران عصر بعثت، به عذاب استیصال

و إن یکذّبوک ... و یستعجلونک بالعذاب

«ال» در «العذاب» برای عهد و اشاره به عذابی است که به مشرکان تکذیب گر وعده داده شده بود.

2 - کفرپیشگان عصر بعثت، وعده عذاب را دروغ پنداشته و آن را به ریشخند می گرفتند.

و یستعجلونک بالعذاب

از این که تکذیب گران، از پیامبر(ص) می خواستند وعده خود را عملی سازد و هر چه زودتر عذاب را بر آنان نازل کند، معلوم می شود که آنان تهدید پیامبر(ص) را تهدیدی تو خالی می انگاشتند و با درخواست تسریع عذاب، آن را به ریشخند می گرفتند.

3 - تکذیب کنندگان پیامبر(ص)، خواستار نزول سریع و بدون تأخیر عذاب بودند.

و یستعجلونک بالعذاب

4 - خداوند، نزول عذاب بر کفرپیشگان عصر بعثت را قطعی و تخلف ناپذیر خواند.

و یستعجلونک بالعذاب و لن یخلف اللّه وعده

5 - وعده های الهی، قطعی و تخلف ناپذیر است.

و لن یخلف اللّه وعده

6 - ناباوری کافران عصر بعثت به عذاب الهی و به مسخره گرفتن آن، نمودی از کوردلی ایشان

و لـکن تعمی القلوب التی فی الصدور . و یستعجلونک بالعذاب

7 - خدا، پروردگار آدمیان

و إنّ یومًا عند ربّک

8 - تفاوت مقیاس زمان در بینش خدا و انسان

و إنّ یومًا عند ربّک کألف سنة ممّا تعدّون

«یوم» (مفرد «أیام») به معنای یک روز است و «عند ربک» صفت «یوم» می باشد; یعنی، یک روز خدا، برابر است با هزار سال شما. مقصود این که گرچه از زمان وعده عذاب تاکنون مثلاً روزها، ماه ها و یا حتی سال ها گذشته است و این زمان به نظر شما زمانی طولانی می آید و به همین جهت پنداشته اید که آن تهدید، تهدیدی دروغین است. اما باید بدانید که همه آن فاصله طولانی، در نزد خداوند به اندازه چند لحظه است; زیرا یک روز خدا برابر است با هزار سال شما.

9 - یک روز خدا، برابر است با هزار سال انسان ها.

و إنّ یومًا عند ربّک کألف سنة ممّا تعدّون

اعداد

عددهزار 9

انذار

انذار از عذاب استیصال 1

انسان

مربی انسان ها 7

جهان بینی

جهان بینی توحیدی 7

خدا

استهزای عذابهای خدا 2، 6; استهزای وعده های خدا 2; حتمیت وعده های خدا 5; ربوبیت خدا 7; مدت یک روز خدا 9; مکذبان عذابهای خدا 2; مکذبان وعده های خدا 2

زمان

حقیقت زمان 8

عذاب

درخواست تعجیل عذاب 3

کافران

استهزاهای کافران صدراسلام 2، 6; انذار کافران صدراسلام 1; بینش کافران صدراسلام 2; حتمیت عذاب کافران صدراسلام 4; نشانه های کوردلی کافران صدراسلام 6

محمد(ص)

خواسته های مکذبان محمد(ص) 3