تفسیر آیات قرآن کریم – سوره حجر – آیه ۳۰ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَسَجَدَ الْمَلآئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ

پس فرشتگان همه یکسره سجده کردند.

1- در پی فرمان خداوند به فرشتگان برای سجده بر آدم(ع)، همه آنان بی استثنا در برابر او به سجده افتادند.

فقعوا له سـجدین . فسجد الملئکة کلّهم أجمعون

2- فرشتگان در برابر فرمان الهیِ سجده بر آدم(ع)، بی چون و چرا آن را اجرا کردند.

فقعوا له سـجدین . فسجد الملئکة کلّهم أجمعون

3- انسان، دارای مقامی برتر از فرشتگان

فقعوا له سـجدین . فسجد الملئکة کلّهم أجمعون

4- «عن الصادق(ع) ... قال: ... فأوّل من بادر بالسجود جبرائیل و میکائیل ثمّ عزرائیل ثمّ إسرافیل ثمّ الملائکة المقربون و کان السجود لأدم یوم الجمعة عند الزوال فبقیت الملائکة فی سجودها إلی العصر...;(1)

از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: ... اولین کسانی که در سجده پیشی گرفتند، جبرئیل و میکائیل بودند; سپس عزرائیل و بعد اسرافیل; سپس فرشتگان مقرب الهی و سجده برای آدم روز جمعه هنگام ظهر بود، پس ملائکه تا عصر در حال سجده بودند».

آدم(ع)

اولین ساجد برآدم(ع) 4; سجده ملائکه بر آدم(ع) 1، 2; زمان سجده ملائکه بر آدم(ع) 4; مدت سجده ملائکه بر آدم(ع) 4

انسان

برتری انسان بر ملائکه 3; مقامات انسان 3

خدا

اوامر خدا 1، 2

روایت 4

ملائکه

انقیاد ملائکه 1، 2; تکلیف ملائکه 1

پی نوشت ها :

1- تفسیر برهان، ج 2، ص 331، ح 1.