تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الواقعه – آیه 74 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَسَبِّحْ باسْمِ رَبِّکَ الْعَظِیمِ

بنابراین، با [ذکر] نام پروردگار بزرگت، او را تنزیه [و نیایش] کن.

1 - ساحت خداوند، منزه و مبرّا از هر عیب و نقص

فسبّح باسم ربّک العظیم

«تسبیح» به معنای تنزیه کردن از هر نقص و کاستی است.

2 - آفرینش انسان از منی، بر آوردن دانه ها از دل خاک و رشد و نموّ دادن آن، فرو فرستادن باران از آسمان و ایجاد درخت آتش زنه برای بیابان گردان; بیانگر مبرّا بودن ساحت او از نقص و کاستی

أفرءیتم ما تمنون ... فسبّح باسم ربّک العظیم

تفریع «فسبّح» بر مطالب آیات پیشین، نشانگر مطلب یاد شده است.

3 - نام خداوند، بزرگ و ارجمند است.

فسبّح باسم ربّک العظیم

برداشت بالا، بر این احتمال است که «العظیم» وصف «اسم» باشد.

4 - خداوند، پروردگاری بزرگ و بلند مرتبه

فسبّح باسم ربّک العظیم

«العظیم» می تواند صفت برای «ربّ» و یا صفت برای «اسم» باشد. برداشت یاد شده بر پایه احتمال اول است.

5 - پیامبر(ص)، مأمور تسبیح گفتن خداوند و مبرّا اعلام کردن ساحت او از هر نقص و کاستی

فسبّح باسم ربّک العظیم

6 - تسیح خدا از مهم ترین ذکرها است.

فسبّح باسم ربّک العظیم

7 - پیامبر(ص)، مورد عنایت و توجه ویژه خداوند

فسبّح باسم ربّک

اضافه «ربّ» به ضمیر «ک» اضافه تشریفی و بیانگر مطلب بالا است.

8 - ربوبیت خداوند بر جهان هستی، مقتضی تسبیح و تنزیه او است.

نحن خلقنـکم ... نحن جعلنـها تذکرة ... فسبّح باسم ربّک

اسماوصفات

صفات جلال 1

انسان

مراحل خلقت انسان 2

باران

بارش باران 2

تسبیح

تسبیح خدا 5; زمینه تسبیح خدا 8

چوب

خلقت چوب آتش زا 2

خدا

آثار ربوبیت خدا 8; تنزیه خدا 1; خدا و عیب 1; خدا و نقص 1; دلایل تنزیه خدا 2; ربوبیت خدا 4; عظمت خدا 4; عظمت نام خدا 3

ذکر

ذکر تسبیح خدا 6; مهمترین ذکر 6

گیاهان

رویش گیاهان 2

لطف خدا

مشمولان لطف خدا 7

محمد(ص)

تکلیف محمد(ص) 5; فضایل محمد(ص) 7

منی

نقش منی 2