تفسیر آیات قرآن کریم – سوره زمر – آیه 74 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ

و [بهشتیان] می گویند: ستایش خدای را که به وعده ای که به ما داد وفا کرد و این سرزمین را به ما میراث داد، در هر جا از بهشت بخواهیم منزل می گزینیم پس چه خوب است اجر عمل کنندگان!

 

1 - سپاس گزاری تقواپیشگان از خداوند، به خاطر وفا کردن به وعده های خود درباره آنان

و قالوا الحمد للّه الذی صدقنا وعده

 

2 - بهشت جاودانه، وعده الهی به تقواپیشگان

صدقنا وعده

 

3 - وعده الهی، تخلف ناپذیر و تحقق یافتنی است.

صدقنا وعده

 

4 - بهشت جاویدان، میراث تقواپیشگان

و أورثنا الأرض نتبوّأ من الجنّة

 

5 - وراثت بهشت جاویدان، وعده الهی به تقواپیشگان

صدقنا وعده و أورثنا الأرض نتبوّأ من الجنّة

 

6 - بهشت جاویدان، فراتر از استحقاق تقواپیشگان و جلوه ای از لطف و بخشش الهی به آنان

و أورثنا الأرض نتبوّأ من الجنّة

برداشت یاد شده از تعبیر ارث درباره بهشت به دست می آید; زیرا میراث چیزی است که انسان برای آن معمولاً زحمتی نکشیده و تلاشی نکرده تا مستحق آن باشد.

 

7 - تقواپیشگان، در انتخاب جایگاه و منزل خود در بهشت آزاد خواهند بود.

و أورثنا الأرض نتبوّأ من الجنّة حیث نشاء

«تَبَوّأ» (مصدر «نتبوّأ») به معنای سکنی و منزل گرفتن است.

 

8 - بهشت تقواپیشگان، بسیار گسترده و پهناور است.

نتبوّأ من الجنّة حیث نشاء

 

9 - بهشت، اجری نیکو و پسندیده برای اهل عمل و تلاش

نتبوّأ من الجنّة حیث نشاء فنعم أجر العـملین

 

10 - بهشت، پاداشی نیکو و شایسته برای تقواپیشگان

و سیق الذین اتّقوا ربّهم إلی الجنّة زمرًا ... فنعم أجر العـملین

 

11 - تقواپیشگان، اهل عمل و تلاش اند.

الذین اتّقوا ربّهم ... فنعم أجر العـملین

 

12 - بهشت، پاداش و بهای عمل و تلاش تقواپیشگان است که آن را به بهانه نمی دهند.

نتبوّأ من الجنّة حیث نشاء فنعم أجر العـملین

 

13 - عمل، رقم زننده سرنوشت اخروی انسان

نتبوّأ من الجنّة حیث نشاء فنعم أجر العـملین

 

14 - «عن أبی جعفر(ع) «الحمد للّه الذی صدقنا وعده و أورثنا الأرض...» یعنی: أرض الجنّة;(1)

از امام باقر(ع) روایت شده که درباره «...و أورثنا الأرض...» فرمود: مقصود زمین بهشت است».

بهشت:

پاداش بهشت 12; جاودانگی در بهشت 2; زمین بهشت 14; موجبات بهشت 9، 10، 12; وارثان بهشت 4، 5; وسعت بهشت 8; وعده بهشت 2، 5; ویژگیهای بهشت 6، 8

حمد:

حمد خدا 1

خدا:

حتمیت وعده های خدا 3; نشانه های لطف خدا 6; وعده های خدا 2، 5; وفای خدا به وعده 1

روایت: 14

سرنوشت:

عوامل مؤثر در سرنوشت 13

عمل:

آثار اخروی عمل 13; پاداش عمل 9

لطف خدا:

مشمولان لطف خدا 6

متقین:

آزادی متقین در بهشت 7; پاداش متقین 10، 12; جایگاه متقین 2، 7; سپاسگزاری متقین 1; عمل متقین 11، 12; فضایل متقین 2، 4، 5، 6; متقین در بهشت 4، 6، 8; وراثت متقین 4، 5; وعده به متقین 2، 5

وعده:

وفای به وعده 3

پی نوشت ها:

1. تفسیر قمی، ج 2، ص 254; نورالثقلین، ج 4، ص 508، ح 144.