تفسیر آیات قرآن کریم – سوره النصر– آیه1– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ

آن گاه که نصرت خدا و آن فتح [موعود ]فرارسید،

1 - خداوند، پیامبر(ص) را به امداد خویش مطمئن ساخت و به آن حضرت وعده پیروزی بر دشمنان داد.

إذا جاء نصر اللّه و الفتح

«نصر» به معنای پیروز ساختن و «فَتْح» به معنای گشودن است. (برگرفته از «مقاییس اللغة») حرف «إذا» دلالت بر وقوع حتمی شرط در آینده دارد.

2 - با رسیدن نصرت الهی، پیروزی بر دشمن قطعی است.

إذا جاء نصر اللّه و الفتح

3 - پیامبر(ص)، مشتاق آزادسازی و فتح مکه و در انتظار نصرت و امدادهای الهی

إذا جاء نصر اللّه و الفتح

مفسران، این سوره را ناظر به فتح مکه می دانند. مژده پیشاپیش آن به رسول اکرم(ص)، نشانگر اشتیاق آن حضرت به تحقق آن است.

4 - خداوند، مسلمانان صدر اسلام را از پیش به فتح مکه و امدادهای خود بشارت داد.

إذا جاء نصر اللّه و الفتح

5 - آزادسازی مکّه برای مسلمانان، به منزله فتح کامل سنگرهای دشمن بود.

و الفتح

مطلق آوردن فتح در مورد «فتح مکه» نشانگر صدق فتح کامل بر آن است.

6 - «عن أبی عبداللّه(ع) قال: أوّل ما نزل علی رسول اللّه(ص) «بسم اللّه الرحمـن الرحیم . اقرأ باسم ربّک» و آخره «إذا جاء نصر اللّه»;(1)

از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: اولین چیزی که بر رسول خدا(ص) نازل گشت «بسم اللّه الرحمـن الرحیم . اقرأ باسم ربّک» بود و آخرین آن «إذا جاء نصر اللّه» بود».

آرزو

آرزو ی فتح مکه 3

بشارت

بشارت فتح مکه 4; بشارت نصرتهای خدا 4

پیروزی

حتمیت پیروزی 2

خدا

آثار نصرتهای خدا 2; انتظار نصرتهای خدا 3; بشارتهای خدا 4; وعده های خدا 1

دشمنان

حتمیت شکست دشمنان 2

روایت 6

سوره

آخرین سوره 6; اولین سوره 6

قرآن

غیبگوییهای قرآن 4

محمد(ص)

آرزوی محمد(ص) 3; انتظار محمد(ص) 3; وعده پیروزی به محمد(ص) 1; وعده نصرت به محمد(ص) 1

مکه

اهمیت فتح مکه 5

پی نوشت ها :

1. کافی، ج 2، ص 628، ح 5; نورالثقلین، ج 5، ص 690، ح 8.