تفسیر آیات قرآن کریم- سوره النجم – آیه 43 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَأَبْکَی

و این که او است که می خنداند و می گریاند;

1 - اراده الهی، حاکم بر حالات شادی و غم انسان

و أنّه هو أضحک و أبکی

2 - بازگشت تمامی افعال انسان ـ حتی خنده و گریه او ـ به خداوند، نمودی از تدبیر مطلقه الهی

و أنّ إلی ربّک المنتهی . و أنّه هو أضحک و أبکی

از ارتباط این آیه با آیه قبل، مطلب بالا استفاده می شود.

3 - شادی و حزن، دو رکن اصلی در مسیر تربیت انسان *

و أنّ إلی ربّک المنتهی . و أنّه هو أضحک و أبکی

برداشت یاد شده بدین احتمال است که ذکر «ربّ» و اسناد دادن شادی ها و غم های انسان به خداوند، بدان معنا باشد که انسان در شادی و غم، می تواند مسیر تربیت الهی را بپیماید.

4 - خنده و گریه، از بارزترین نمودها و ویژگی های طبیعت انسان

و أنّه هو أضحک و أبکی

از اختصاص به ذکر یافتن خنده و گریه در میان سایر افعال انسان، مطلب بالا استفاده می شود.

5 - قیامت، روز خنده و گریه خلایق *

ثمّ یجزیه الجزاء الأوفی ... و أنّه هو أضحک و أبکی

برداشت یاد شده بدین احتمال است که این آیه ـ به قرینه آیات پیشین ـ در ارتباط با قیامت باشد.

اندوه

آثار اندوه 3; منشأ اندوه 1

انسان

حالات انسان 4

تربیت

عوامل مؤثر در تربیت 3

توحید

دلایل توحید ربوبی 2

خدا

حاکمیت اراده خدا 1

خنده

اهمیت خنده 4; منشأ خنده 2

سرور

آثار سرور 3; منشأ سرور 1

عمل

منشأ عمل 2

قیامت

خنده در قیامت 5; گریه در قیامت 5; ویژگیهای قیامت 5

گریه

اهمیت گریه 4; منشأ گریه 2