تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الفتح- آیه9 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لِتُؤْمِنُوا باللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا

 

تا شما به خدا و رسول او ایمان آورید و او را یاری کنید و بزرگش بدارید و بامداد و شامگاه او را تنزیه نمایید.

 

1 - ایمان به خدا و رسول او، یاری دین و تعظیم و تقدیس پیوسته ذات الهی، هدف عالی و نهایی رسالت پیامبراکرم(ص)

 

إنّا أرسلنـک ... لتؤمنوا باللّه و رسوله و تعزّروه و توقّروه و تسبّحوه بکرة و أصیلاً

 

2 - ایمان به خدا و رسول او، پیوسته به یکدیگر و تفکیک ناپذیر

 

لتؤمنوا باللّه و رسوله

از عطف «رسول» بر «اللّه» و تکرار نشدن فعل «تؤمنوا»، مطلب بالا قابل برداشت است.

 

3 - رسول خدا(ص)، بر خوردار از جایگاهی والا و ممتاز

 

لتؤمنوا باللّه و رسوله

از این که خداوند، نام «رسول» را در کنار نام خویش قرار داده و ایمان به رسول را متحد با ایمان به خویش یاد کرده است; مطلب بالا استفاده می شود.

 

4 - یاری دین خدا و تعظیم و تنزیه پیوسته ذات او، لازمه ایمان و مکمل آن

 

لتؤمنوا ... و تعزّروه و توقّروه

 

5 - عقیده و عمل، پیوسته به یکدیگر در نظام ارزشی دین

 

لتؤمنوا ... و تعزّروه و توقّروه و تسبّحوه

«لتؤمنوا...» ناظر به عقیده و «تعزّروه و...» ناظر به عمل می باشد.

 

6 - خداوند، خواهان تلاش مؤمنان در تحکیم پایه های دین و گرامی داشت رسول او

 

لتؤمنوا باللّه و رسوله و تعزّروه و توقّروه و تسبّحوه

 

7 - لزوم نصرت پیامبر و راه او و تعظیم و گرامیداشت یاد وی *

 

و تعزّروه و توقّروه

ضمیر «تعزّروه» و «توقّروه» ممکن است به «رسول» برگردد; نه به «اللّه».

 

8 - مؤمنان، موظّف به تسبیح خداوند در هر صبح و شام

 

و تسبّحوه بکرة و أصیلاً

 

9 - آغاز و پایان هر روز، مناسب ترین لحظات برای یاد خدا و تسبیح او

 

و تسبّحوه بکرة و أصیلاً

اختصاص یافتن «بکرة» و «أصیلاً» به ذکر، ممکن است کنایه از همه لحظات نباشد، بلکه تأکیدی بر این دو مجال به حساب آید.

 

10 - یاد خدا و تسبیح و تقدیس او، بایسته و ارزشمند در همه لحظات زندگی

 

و تسبّحوه بکرة و أصیلاً

برداشت بالا بنابراین نکته است که «بکرة» و «أصیلاً» کنایه از همه لحظه های تلاش و بیداری انسان باشد که از «بکرة» شروع شده و تا «أصیلاً» ادامه دارد.

 

11-ایمان، متجلی در دو بعد عمل ارزشی و بینش صحیح

 

لتؤمنوا باللّه ... و تعزّروه و توقّروه و تسبّحوه بکرة و أصیلاً

واژه «تعزّروه» اشاره به عمل ارزشی و تعبیر «توقّروه» و «تسبّحوه»، بیانگر بینش صحیح درباره ذات حق است. این دو می تواند تفسیری از ایمان به خدا باشد.

 

12 - ذات الهی، آراسته به همه کمالات و پیراسته از تمامی کاستی ها

 

و توقّروه و تسبّحوه

«توقیر» به معنای تعظیم و بزرگ داشت و می تواند اشاره به صفات جمال داشته باشد. «تسبیح» به معنای منزّه شمردن ذات حق از عیب و کاستی است که می تواند بیانگر صفات سلبی باشد.

اسماوصفات

صفات جلال 12; صفات جمال 12

ایمان

آثار ایمان 4، 11; ایمان به خدا 1، 2; ایمان به محمد(ص) 1، 2; تکامل ایمان 4

تسبیح

آداب تسبیح 9; ارزش تسبیح خدا 10; تسبیح خدا 1، 8; تسبیح در روز 8، 9; تسبیح در شب 8، 9; زمینه تسبیح خدا 4; وقت تسبیح خدا 9

خدا

تنزیه خدا 12; توصیه های خدا 6; خدا و نقص 12; زمینه تنزیه خدا 4

دین

اهمیت تحکیم دین 6; تعالیم دین 5; زمینه نصرت دین 4; نصرت دین 1

ذکر

آداب ذکر خدا 9; ارزش ذکر خدا 10; وقت ذکر خدا 9

عقیده

عقیده و عمل 5

مؤمنان

تسبیح مؤمنان 8; توصیه به مؤمنان 6; مسؤولیت مؤمنان 8

محمد(ص)

اهمیت احترام محمد(ص) 6، 7; اهمیت امداد به محمد(ص) 7; فضایل محمد(ص) 3; فلسفه نبوت محمد(ص) 1