تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الفتح- آیه3 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَیَنصُرَکَ اللَّهُ نَصْرًا عَزیزًا

و تو را نصرت دهد نصرتی با عزّت.

1 - صلح حدیبیه، در پی آورنده نصرتی بزرگ از سوی خداوند برای پیامبر(ص)

إنّا فتحنا لک فتحًا مبینًا ... و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا

«ینصر...» بیانگر نتیجه ای است که مستقیماً بر «فتح مبین» مترتب گشته است; یعنی، «فتح مبین» همان نصرت شگرف الهی است.

2 - نوید الهی، به یاری دادن پیامبر خویش، به گونه ای شگرف و شکست ناپذیر

و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا

«ینصر» چنان که از عطف آن بر «یغفر» برمی آید ممکن است نتیجه ای باشد که خداوند، به تحقّق آن در آینده نوید داده است; یعنی، صلح حدیبیه خود گامی است در جهت پیروزی; ولی فتح نهایی و بدون شکست (فتح مکه) در پیش است و در آینده تحقق خواهد یافت.

3 - فتح مکه، پیروزی بزرگ و بدون شکست پیامبر(ص) در پرتو امدادهای الهی *

و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا

آرمان فتح مکه و مقهور ساختن مشرکان لجوج آن، از بالاترین آرزوها و اهداف مسلمانان به شمار می رفت. با توجه به این نکته احتمال می رود که نوید الهی به نصرت بدون شکست، نوید به تحقق همین آرمان باشد.

4 - نصرت الهی در حق مؤمنان، نصرتی حتمی و بدون شکست *

و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا

«نصراً عزیزاً» می تواند قید توضیحی باشد; یعنی، اصولاً نصرت خداوند نصرتی بدون شکست است.

5 - لزوم توجّه مؤمنان به حاکمیت اراده پیروزمند الهی، در هر فتح و گشایش

إنّا فتحنا ... لیغفر لک اللّه ... و ینصرک اللّه

خداوند با نسبت دادن مکرر پیشامدهای مثبت «صلح حدیبیه» و یا «فتح مکه» به خود، در حقیقت به مؤمنان تذکر می دهد که در اوج این پیروزی ها، از نقش اراده الهی غافل نباشند.

اسلام

تاریخ صدر اسلام 3

بشارت

بشارت نصرت محمد(ص) 2

پیروزی

منشأ پیروزی 5

خدا

آثار نصرتهای خدا 3; بشارتهای خدا 2; حتمیت نصرتهای خدا 4; نصرتهای خدا 1

ذکر

اهمیت ذکر اراده خدا 5

صلح حدیبیه

آثار صلح حدیبیه 1

فتح مکه

اهمیت فتح مکه 3

مؤمنان

حتمیت پیروزی مؤمنان 4; مسؤولیت مؤمنان 5; نصرت مؤمنان 4

محمد(ص)

منشأ پیروزی محمد(ص) 3; منشأ نصرت محمد(ص) 1