تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الطارق– آیه 6– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

خُلِقَ مِن مَّاء دَافِقٍ

از آبی جهنده خلق شده است;

1 - منی (نطفه مرد)، عنصر اصلی در آفرینش جسم انسان

خلق من ماء دافق

«دَفَقَ الماء»; یعنی، آب به شدّت ریخت; این فعل به صورت لازم و متعدی استعمال می شود; برخی تنها متعدی بودن آن را پذیرفته و «دافق» را به معنای «مدفوق» یا «ذی دفق» معنا کرده اند(مصباح). آب جهنده گرچه می تواند بر منی مرد و تخمک زن تطبیق کند; زیرا هر دو از کیسه منی در مرد و تخمدان در زن بیرون می جهند; ولی انصراف عرفی آن به نطفه مرد است.

2 - جسم انسان، از آبی آفریده شده است که از مرد و زن یکباره تخلیه شده و از ظرف خود بیرون می جهد.

ماء دافق

این احتمال وجود دارد که مراد از «ماء دافق»، نطفه مرد و تخمک زن ـ هر دو ـ باشد.

3 - آفرینش انسان از آب، شگفت انگیز و نشانه قدرت خداوند بر معاد است.

علیها حافظ ... خلق من ماء دافق

برداشت یاد شده، با توجه به ارتباط این آیه با جمله «إنّه علی رجعه لقادر» در آیات بعد است.

انسان

شگفتی خلقت انسان 3; عنصر خلقت انسان 1، 2

خدا

نشانه های قدرت خدا 3

خلقت

خلقت از منی 2; شگفتی خلقت از منی 3

منی

نقش منی 1