تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الضحی– آیه5- کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَی

و همانا پروردگارت [آنقدر] به تو عطا خواهد کرد که راضی شوی.

1 - زندگانی پیامبر(ص)، در جهان آخرت، همراه با عطای مداوم پروردگار و سرشار از رضایت است.

و لسوف یعطیک ربّک فترضی

«سوف» برای استقبال است و مراد از آن ـ به قرینه آیه قبل ـ جهان آخرت است.

2 - خداوند، با وعده قطعی به پیامبر(ص)، درباره بخشش پیاپی به آن حضرت تا حد رضایت کامل در آخرت، او را تسلا داده و بر دور بودن همیشگی آن حضرت از قهر و خشم خود تأکید کرد.

ما ودّعک ... و لسوف یعطیک ربّک فترضی

«لام» در «لسوف»، حرف ابتدا و برای تأکید است.

3 - عطیه های خداوند به پیامبر(ص) در جهان آخرت، جلوه ربوبیت او و در راستای رشد و کمال آن حضرت است.

یعطیک ربّک

4 - خرسندی پیامبر(ص) در جهان آخرت، مرهون عطای بی شمار الهی است.

یعطیک ... فترضی

حرف «فاء» دلالت دارد که آنچه رضایت پیامبر(ص) را در پی خواهد داشت، عطای مداومی است که فعل «یعطیک» بر آن دلالت دارد. گفتنی است که در آیه شریفه، دو نکته نهفته است: 1. خداوند، عطای خود را به رسول اللّه(ص) افزایش می دهد تا حدی که او را راضی سازد. 2. خداوند، هر چه را پیامبر(ص) دوست دارد و به آن راضی است، در اختیار آن حضرت می نهد.

5 - عطاهای رضایت بخش خداوند در آخرت، دلیل برتری زندگی اخروی پیامبر(ص) بر دنیای آن حضرت است.

و للأخرة خیر لک من الأُولی . و لسوف یعطیک ربّک فترضی

6 - دنیا، فاقد زمینه مناسب برای بهره بردن پیامبر(ص) از عطاهای ویژه الهی و رسیدن آن حضرت به خرسندی کامل

و للأخرة خیر لک من الأُولی . و لسوف یعطیک ربّک فترضی

7 - «عن حَرْب بن شریح البصری قال: قلت لمحمد بن علی(ع) أیّ آیة فی کتاب اللّه أرجی؟... قال: نقول: «و لسوف یعطیک ربّک فترضی» الشفاعة و اللّه الشفاعة و اللّه الشفاعة;(1)

از حرب بن شریح بصری روایت شده که گفت: به امام باقر(ع) گفتم: کدامین آیه در کتاب خداوند امیدوارکننده تر است؟ ... فرمود: ما [اهلبیت] می گوییم: آیه «و لسوف یعطیک ربّک فترضی»[ که مراد] شفاعت است; به خدا سوگند شفاعت است به خدا سوگند شفاعت است!».

حیات

ویژگیهای حیات اخروی 1

خدا

اهمیت عطایای خدا 6; دلداریهای خدا 2; عطایای اخروی خدا 5; نشانه های ربوبیت خدا 3; وعده های خدا 2

دنیا

بی ارزشی دنیا 6

رضایت خدا

مشمولان رضایت خدا 1، 2

روایت 7

شفاعت

اهمیت شفاعت 7

لطف خدا

مشمولان لطف خدا 1، 3، 4، 5، 6

محمد(ص)

اهمیت رضایت محمد(ص) 6; برتری زندگی اخروی محمد(ص) 5; حیات اخروی محمد(ص) 1; دلداری محمد(ص) 2; فضایل اخروی محمد(ص) 1; محمد(ص) و رضایت دنیوی 6; منشأ تکامل محمد(ص) 3; منشأ رضایت اخروی محمد(ص) 4; منشأ نعمتهای محمد(ص) 3; وعده آمرزش به محمد(ص) 2

نعمت

مشمولان نعمت 3

پی نوشت ها :

1. تفسیر فرات کوفی، ص 571; بحارالأنوار، ج 8، ص 57، ح 72.