تفسیرآیات قرآن کریم – سوره فرقان – آیه 66 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیه الله هاشمی رفسنجانی

إِنَّهَا سَاءتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا

همانا آن جا بد قرارگاهی و بد جای ماندنی است!

1 ـ جهنم، قرارگاه و اقامتگاهی بس بد و آزاردهنده

عذاب جهنّم ... إنّها ساءت مستقرًّا و مقامًا

«مستقراً» تمیز برای ضمیر مستتر در «ساءت» و به معنای محل استقرار است. «مقام» نیز اسم مکان و به معنای اقامتگاه می باشد.

2 ـ بد و ناگوار بودن جهنم برای انسان، موجب هراسناکی و دست به دعا برداشتن بندگان خالص خدا به درگاه الهی برای رهایی از آن

ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم ... إنّها ساءت مستقرًّا و مقامًا

برداشت فوق، با توجه به این نکته است که جمله «إنّها ساءت...» تعلیل برای جمله «و الذین یقولون ربّنا اصرف...» است; یعنی، چون جهنم جایگاه بدی است، بندگان خدا برای نجات خود از آن، دست به دعا برمی دارند.

3 ـ سرنوشت بد و اقامتگاه ناگوار انسان در جهنم، مقتضی هراسان بودن، اضطراب، تضرع و دعا کردن به درگاه الهی است.

ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم ... إنّها ساءت مستقرًّا و مقامًا

4 ـ جمله «ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم إنّ عذابهاکان غراماً. إنّها ساءت مستقرّاً و مقاماً»، متن دعا و تضرع بندگان خالص خدا به درگاه الهی

و الذین یقولون ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم ...إنّها ساءت مستقرًّا و مقامًا

برداشت یاد شده مبتنی بر این نکته است که جمله «إنّ عذابها تا مستقراًو مقاماً» نیز مانند جمله «ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم» جزء دعا و تضرع عبادالرحمان باشد.

اضطراب

زمینه اضطراب 3

اماکن

مکان ناپسند 1

بندگان خدا

تضرع بندگان خدا 4; دعای بندگان خدا 4; عوامل ترس بندگان خدا 2; عوامل دعای بندگان خدا 2

ترس

ترس از جهنم 3; زمینه ترس 3

تضرع

زمینه تضرع 3

جهنم

آثار شومی جهنم 2; درخواست نجات از جهنم 2، 4; شومی جهنم 1، 3; عذابهای جهنم 1

دعا

زمینه دعا 3