سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای شورای مرکزی جمعیت زنان

بسم‎الله الرحمن الرحیم
الحمداله والسلام علی رسول‎الله و آله
به‌شما خوش‎آمد می‎گویم. محبت فرمودید. شما می‎دانید که من علاقه عمیقی به بازماندگان امام دارم. می‌دانم شخص شما مورد احترام امام بودید و روی شما حساب می‎کردند. ما هم هرچه داریم، مال امام است.
هنوز نتوانستم دریافت‎هایی را که از امام داشتم، در زندگی منعکس کنم. هرچند گاه‎گاهی چیزهایی گفتم. ولی در مجموع که نگاه می‎کنم، می‎بینم امام به گردن همه ما از جمله ما که به ایشان نزدیک‎تر بودیم، حق دارند. مطلبی که  شاید برای شما جالب باشد، این است که یکی از عواملی که کمک کرد به تصمیم برسم، حرف‎های مادر شما بود. چند روز پیش به عیادت ایشان رفته بودم. خیلی فرسوده شدند و برای شنیدن و گفتن خیلی مشکل دارند. ضمن این که هوش خوبی دارند. با لحن ضعیف خودشان به من گفتند که شما که اینها را از امام گرفتید، می‎خواهید به دست چه کسی بدهید و چه جوری خیال شما جمع است؟ فکر می‎کردم ایشان از بحث‎های انتخاباتی آگاه نیست و از مسائلی که در بیرون می‎گذرد، اطلاعی ندارند. دیدم گفتند افراد دیگری را که مطرح هستند، می‎شناسم و آدم‎های خوبی هستند. نمی‎دانم اینها یادگار امام را حفظ می‎کنند یا نه. حرف‎های ایشان مرا تکان داد، فکر می‎کنم مقداری از خصایص حضرت امام در ایشان هم هست.
به اظهارات شما اهمیت می‎دهم و جمع شما را جمع خوبی می‎دانم . از خانم‎هایی هستید که در همه این مدت بدون توقعات خاص هرچه توانستید، کار کردید و مسیر درستی را انتخاب کردید. خودتان را رها نکردید که دیگران از شما استفاده کنند. در راه خودتان بودید. هرجا را که پسندیدید، تأیید کردید و هرچه را نپسندیدید، از آن گذشتید و این خوب است و راه شما هم درست است.
برای من تصمیم سختی بود. هیچ کس نمی‎داند که من از دیروز عصر از یک جهت احساس راحتی و از یک جهت دیگر احساس سختی می‎کنم. راحتی‎اش این است که از تردید بیرون آمدم، دائماً فکر می‎کردم و گاهی خواب می‎دیدم، بالاخره من خودم را آماده کرده بودم که در حد فعلی کار کنم و دنبال کارهای دیگر باشم و آرزو داشتم این قدر وضع ما خوب باشد که بتوانیم جای خود را با بهتراز خود پر کنیم. خیلی تلاش کردم که این‎ جوری بشود.
آخرین حرفی که با رهبری به این نقطه رسیدیم، این بود که ما به اینها بگوییم که اختلافات خودشان را کم کنند که از بین آنها یک رئیس جمهور با رأی قابل قبولی درآید. نظر این بود که دو اردوگاه چپ و راست هرکدام به یک نفر برسند و رقابت خوبی بین آنها بشود و یکی از آنها با یک رأی بیشتر بیاید . اما آنها ملوک‎الطوایفی آمدند. معلوم است که اگر انتخابات انجام شود، هرکدام حدود سه تا چهار میلیون رأی خواهند داشت و سهم هر یک در آن شرایط بیشتر نخواهد شد. این برای ما خوب نبوده و اگر رئیس جمهوری در آینده در این حد باشد، احترام ما در دنیا و اقتدار ما در داخل کم می‎شود و رئیس جمهور احساس عدم پشتوانه می‎کند. اگر رئیس‌جمهور چهار پنج میلیون رأی داشته باشد، نمی‎تواند با خیال راحت کار کند.
 مسائل جهانی بسیار جدّی است. شاید خیلی‎ها به سادگی از آن می‎گذرند، اما من فکر می‎کنم ما چالش فوق‎العاده مهمی داریم. مسأله هسته‎ای بهانه است، والّا اصل مساله خود ایران و انقلاب اسلامی است، چون طرح خاورمیانه آنها منهای ایران هیچ چیز نیست.
اگر این وضع ادامه داشته باشد، آنها هر کاری در خاورمیانه بکنند، به جایی نمی‎رسند، لذا باید به طریقی مسأله ایران را برای خودشان حل کنند. از طرفی الان بهانه هسته‎ای را دارند و ما نمی‎توانیم از حق مردم و کشورمان بگذریم. مثل این است که ما قطعه‎ای از زمین خودمان را به کشور دیگری بدهیم، این حق مهم‎تر از یک قطعه زمین است که ما از آن صرف‎نظر کنیم. این کار برای ما سخت و شاید غیرممکن است. از طرفی برای آنها هم این مسأله خیلی جدی است که نگذارند ایران از این دانش برخوردار باشد. بسیار بسیار جدّی هستند و هیچ اغماضی در آن نمی‎بینم.
در این مسأله به هم رسیدیم و زمان آن هم الآن محدود شده است که موقعیت بسیار حساسی است. من باشم یا نباشم، حل این مسأله بسیار بسیار دشوار است و از کارهایی است که خداوند باید به ما کمک کند. البته خداوند همیشه در معضلات به ما کمک کرده و تا به حال تنها نگذاشته است. الآن هم به امداد الهی وابسته هستیم.
با این محاسبات دیدم که نمی‎توانم راحت باشم و هر که می‎خواهد، بیاید. بعدازظهر دیروز توانستم تصمیم نهایی‎ام را بگیرم و بیانیه هم از دیروز بعدازظهر آماده شد. هرچند از پیش فکر کرده بودیم، ولی از بعدازظهر دیروز آماده کردیم.
در مورد خانم‎ها هم خیالم راحت است. خانم‎ها در انقلاب ما خوب پیش آمدند و به صورت درست هم کار شد. می‎شد به صورت نمایشی تعدادی از خانم‎ها را همیشه در جاهایی نگه داشت و بزرگ کرد، اما این راه جواب نمی‎داد و خانم‎ها راه درستی را در پیش گرفتند. وارد مدرسه و دانشگاه شدند و امروز انبوهی از خانم‎ها تحصیل کرده، مدارک دکترا، فوق‎دکترا و تخصص دارند و در همه جا هستند و روز به روز هم این بدنه وسیع‎تر می‎شود. نشان دادند که از استعداد خیلی خوبی - حتی بهتر از مردها - برخوردارند. هرچند شاید شرایط آنها برای مطالعه و کار بهتر باشد، ولی به هر حال نشان دادند که از آقایان عقب نیستند. حتی در علوم سخت هم از آنها جلوتر هستند.
شما نباید احتمال بدهید که انبوهی از خانم‎های تحصیل‎کرده را می‌توان در جامعه ندیده گرفت. بلکه آنها به تدریج در همه تخصص‎ها، رشته‌ها، مدیریت‎ها وارد می‎شوند و شخصیت خودشان را در عمل نشان می‎دهند و هرجا که هستند، خوب کار می‎کنند. به قدری خوب کار می‎کنند که نمی‎توان آنها را ندیده گرفت. هیچ‌کس نمی‎تواند آنها را ندیده بگیرد. در اسلام هم مانعی برای حضور خانم‎ها نداریم و چیزی نداریم که دست ما را ببندد. شاید به صورت سلیقه‎ای بعضی از آقایان در مسائل به گونه‎ای عمل کنند که سلیقه آنها برای خودشان مقدس است، ولی نظر اسلام را که می‎فهمیم، این نیست. فکر می‎کنم خانم‎ها به طور طبیعی جای خودشان را باز کردند و در آینده هرکس مسؤول باشد، چاره‎ای ندارد و باید از وجود خانم‎ها استفاده و جایی برای آنها باز کند. البته ما هم باید کم‎کم جای ویژه‎ای را برای خانم‎ها باز کنیم و من هم این فکر را می‎کنم.
○ جاهایی که راه باز است، خانم‎ها توانمندی خود را نشان دادند. مثل دانشگاه‎ها که از مردان جلو افتادند. ولی جاهایی است که باید انتخاب شود و اشکال کار اینجاست. جایی که باید خودشان نقش ایفا کنند، نقش خود را به خوبی دارند. اما جاهایی باید انتخاب شوند که در آنجاها مقداری باید توجه شود.
● من هم نظرم این است که الآن دیگر نمی‎توانیم انتخاب نکنیم. ناچاریم که انتخاب کنیم. بزودی برنامه‎ای اعلام خواهیم کرد و توضیح خواهیم داد و درخدمت شما هم خواهیم بود. باید از پشتیبانی و نظرات شما در این مسائل استفاده کنیم.
○ در دوره‎ی ریاست جمهوری شما شاخص‎های اقتصادی خوبی را شاهد بودیم که این افزایش پیدا کرد. ولی در دوره‎ی دوم با کاهش مواجه می‎شویم، این جریان در دوران آقای خاتمی تکرار می‎شود که در دوره‎ی اول ایشان، شاهد رشد هستیم و قرض‎ها را می‎دهیم و مشکلات و معضلات را برطرف می‎کنیم، ولی متأسفانه در دوره‎ی دوم این نوسان را می‎بینیم. باتوجه به این فراز و نشیب که تاکنون بوده است، برنامه شما در این بخش چیست؟ کاندیداها امروز فقط بحث آب و نان مردم را مطرح می‎کنند که اینها هم فقط شعارهای تبلیغاتی است. لذا برای شکوفایی اقتصاد و رساندن کشور به جایگاه واقعی خودش که شایسته آن است، چه برنامه‎هایی دارید؟
● باید برنامه خودمان را باتوجه به مجموعه شرایط تنظیم کنیم که از جمله آنها بحث توسعه زیربناها و توسعه کشور است. فکر می‎کنم یک مسأله جدی هست که مردم ما از آن غافلند. الآن همه توقع دارند که همه این کارها را باید دولت انجام بدهد و با پول دولت انجام گیرد، امکانات دولت کشش ندارد که همه مسائل رفاهی، یارانه‎ها، توسعه زیربناها و خیلی چیزها از جمله اداره‎ی بدنه سنگین و نیروهای مسلح، آموزش و درمان را به تنهایی انجام بدهد.
ما الآن در بهترین شرایط درآمد در طول تاریخ هستیم . قیمت نفت هیچ وقت این قدر نبوده است. مالیات هم بهتر از گذشته شده است. لذا هم قیمت نفت بالاست و قیمت دلاری که از نفت می‎گیریم، از ریالی که حساب می‎کنیم، خیلی بالاست. در عین حال بودجه‎ای که آقایان در مجلس بستند، حدود چهار تا پنج هزار میلیارد تومان کسری دارد. یعنی با داشتن این درآمد این مقدار کم است. دلیلش این است که در این سال‎ها ما بخش بودجه جاری را خیلی بزرگ کردیم و پول‎های عجیب و غریبی هزینه می‎شود. اینها چیزهایی است که حذف آنها آسان نیست.
نیروهای مسلح همین حالا مشکل دارند و اگر بخواهیم کم کنیم، از بین می‎روند و زیاد هم نمی‎توانیم بکنیم. معلمان مشکل دارند که بعد از تصمیمی که برای دانشگاه‎ها گرفته شد، سر و صدای آنها بلند است. پرستاران، بهداشت و درمان و کارگران با مشکل مواجه هستند و پول می‎خواهند. راه برای انجام و سامان دادن یارانه‎ها هست، منتهی با اختلاف سلیقه‎ای که در کشور هست، کار قدری دشوار است، در بخش خصوصی می‎توانیم از سرمایه‎های مردمی در توسعه‌کشور درست استفاده کنیم و سرمایه هم خیلی زیاد و در اختیار مردم پول زیادی است.
آنها در هر جایی که می‎روند، وضع خراب می‎شود. چون پول زیاد است. اگر بتوانیم این پول‎ها را در جهت کارهای توسعه‎ای کشور بکار بگیریم و آنها هم بتوانند به سود مورد نظرشان برسند، عیبی ندارد سود ببرند، ‌نیروگاه و اتوبان و بندر بسازند. خیلی از کارها در کشور است که الآن ما انجام می‎دهیم، ولی بخش خصوصی هم می‎تواند این کار را بکند. اگر سرمایه‎های داخلی و سرمایه‎های ایرانی خارج از کشور و سرمایه‎های خارجی را که می‎توانیم جذب کنیم، به طرف این کارها سوق دهیم، بخشی از امکانات دولت آزاد می‎شود و ما می‎توانیم تأمین اجتماعی کاملی برای مردم درست کنیم که هیچ خانواده‎ای نگران نباشد و بچه‎های آنها در تحصیل، مسکن، درمان، اشتغال و بیمه بیکاری آسوده خاطر باشند.
فکر می‎کنم در کشور ما این ظرفیت کاملاً وجود دارد، ولی تفکرات و شعارهایی که می‎دهند، عملی نیست. مثلاً مسأله بنزین، جزو شعارهای انتخاباتی شده است. هیچ جای دنیا این‎جوری نیست. هزینه‎ای که ما برای ماشین‎ها در خیابانها پرداخت می‎کنیم، بالاست. هر ماشین تولیدی به اندازه‎ی چند خانوار در کشور ما هزینه دارد. این پول‎ها از بیت‎المال است. این ماشین ده لیتر بنزین می‎سوزاند و قیمت بنزین برای هر لیتر در دنیا از یک دلار هم بیشتر است و ما با قیمت هشتاد تومان به آنها می‎دهیم، پس ما ماشین تولید می‎کنیم که فقط مصرف کننده است. یعنی ما به جای تولید ثروت، ثروت سوز تولید می‎کنیم.
این سیاست مربوط به ماشین نمی‎شود، باید ماشین تولید کنیم. ولی در قبال آن باید سیاست درستی را در پیش بگیریم. مجموعه سوبسیدهای سوخت که پرداخت می‎کنیم، بیش از ده میلیارد دلار است. باید مجموعه را با هم بسازیم که کارها درست شود. الآن سالی یک میلیون ماشین اضافه می‎شود و منابع سوخت ما هم در حال اتمام است. لذا ما تا کی می‎توانیم این‎جوری ادامه بدهیم؟ الان درآمد کشوری مثل ترکیه یا فرانسه از نفت خیلی بیشتر از ما است. ما معدن نفت داریم، ولی درآمد را آنها می‎برند. ترکیه از ما نفت می‎خرد و از مردمش با قیمت بسیار بالاتری پول می‎گیرد . یعنی از چهل دلار به حدود صدو چهل دلار می‎فروشد.
فرانسه و سایر کشورها هم همین کار را می‎کنند. این‎جوری که ما پیش می‎رویم، منابع خود را به آتش می‎کشیم. البته به صورت ظاهری ممکن است آنهایی که ماشین دارند، راضی باشند، ولی اشکال واقعی در نظام ماست و نمی‎توانیم یکی یکی آنها را درست کنیم و باید کل مجموعه را درست کنیم تا مردم هم خوشحال شوند. شدنی است، ولی در حال حاضر در کشور اشکالاتی هست. تریبون‎های ما شعارهایی می‎دهند و حرف‎هایی می‎زنند که در این فضا کار کردن مشکل است.
○ مردم ما آگاه و باهوش هستند. هرچند ممکن است در جاهایی تحت تأثیر جوّ قرار بگیرند. ان‎شاءالله با برنامه‎های شفاف شما در خدمت شما خواهیم بود.
○ آقای هاشمی یکی از مشکلاتی که در عصر حاضر داریم، بحث مدیریت است. متأسفانه ما هنوز نسبت به نوین کردن سیستم‎های مدیریتی به صورت جدی کار نکردیم و آموزش‎های جدی را در این زمینه‎ها نداشتیم و بیشتر از مدیریت‎های سنتی استفاده کردیم و این باعث شد که ما در خیلی از جاها لطمه بخوریم و نتوانیم سیستم‎ها و روش‎های مدیریتی جدید را در عرصه‎های مختلف بکار بگیریم. به نظر می‎آید ما در آینده نیاز به تحولی خوب در مدیریت کشور به همراه آموزش برای مدیران بالا نیاز داریم. شما باید نیروهایی را برای آینده تربیت کنید که ما نگران نباشیم.
● این حرف حق است که شما می‎زنید و جزو وظایف حکومت است. باید این کار را بکنیم. خیلی خوش آمدید