خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی – انقلاب و پیروزی عملکرد شورای سلطنت پس از فرار شاه از دید آیت الله هاشمی

عملکرد شورای سلطنت پس از فرار شاه از دید آیت الله هاشمی تاریخ 23/10/1357      همزمان با گسترش شایعه مسافرت شاه و پس از اعلام رسمی امام در مورد تشکیل شورای انقلاب، مسأله تشکیل "شورای سلطنت" بحث روز بود و شاه، اعضای این شورا را، یکی دو روز قبل از خروجش از ایران ]در 23 دی  1357[، تعیین و معرفی کرد.     اعضای شورا را شاپور بختیار ]نخست وزیر[، جواد سعید ]رئیس مجلس شورای ملی[، ارتشبد عباس قره‌باغی ]رئیس ستاد ارتش[، محمد سجادی ]رئیس مجلس سنا[، سید جلال‌الدین تهرانی ]سناتورپیشین[، عبدالله انتظام ]رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران[، علیقلی اردلان ]وزیر دربار[، محمد علی وارسته و دکتر عبدالحسین علی آبادی، تشکیل می‌دادند. در این جمع عضویت برخی مثل بختیار که نخست وزیر بود و قره‌باغی که ریاست ستاد ارتش را بر عهده داشت، براساس شرایط شغلی آنها بود و عضویت بعضی نیز مثل سید جلال‌الدین تهرانی و عبدالله انتظام با توجه  به سابقه سیاسی آنها و با در نظر گرفتن اینکه در جامعه به بدنامی اشتهار ندارند، انجام شده بود.     این شورا بر خلاف انتظار شاه، چندان دوام نیاورد، زیرا وقتی آقای سید جلال الدین تهرانی ـ که در اولین جلسه شورای سلطنت به ریاست آن انتخاب شده بود ـ اعلام کرد قصد دارد با سفر به پاریس پیرامون اوضاع و احوال کشور و برنامه‌های آتی شورای سلطنت با امام مذاکره کند، امام انجام این ملاقات را منوط به دو شرط "استعفا از عضویت در شورای سلطنت" و "غیر قانونی اعلام کردن آن شورا"، کردند. آقای سید جلال‌الدین تهرانی هم پس از چند روز اقامت در پاریس و مواجه شدن با قاطعیت امام و پس از انجام گفت‌وگوهایی با اشخاص سیاسی مختلف، سرانجام استعفا داد و امام ایشان را پذیرفتند.     به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی داخلی و خارجی با استعفای رئیس شورای سلطنت، شانس بقای رژیم سلطنتی در ایران به صورتی قطعی، از بین رفت. به دنبال این استعفا، دو نفر دیگر از اعضای شورا ]آقایان عبدالحسین علی آبادی و محمد علی وارسته[، نیز از عضویت در شورا، استعفاء دادند و به این ترتیب "شورای سلطنت"، عملا منحل گردید و دیگر هیچ جلسه موثری برگزار نکرد.منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری