تفسیر آیات قرآن کریم – سوره صافات – آیه 8 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لَا یَسَّمَّعُونَ إِلَی الْمَلَإِ الْأَعْلَی وَیُقْذَفُونَ مِن کُلِّ جَانِبٍ

آنها نمی توانند به «مَلأاعلی» گوش بدهند و از هر طرف به آنها [شهاب] پرتاب می شود.

1 - شیاطین، ناتوان از شنود اخبار آسمان

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

2 - فرشتگان، موجوداتی والا مرتبه و بس شریف اند.

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

«ملأ» به معنای جماعت دارای شأن و منزلت است و صفت «الأعلی» برای آن، صفت تشریفی است; یعنی، بسیار شریف و والا مقام. گفتنی است که بیش تر مفسران برآنند که مقصود از «ملأ الأعلی» فرشتگان هستند.

3 - شیاطین، درصدد دست یابی به اطلاعات موجود در آسمان و اخبار مربوط به امور غیبی اهل زمین

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

بیش تر مفسران برآنند که گوش فرا دادن شیاطین به سخنان موجودات والامقامی چون فرشتگان، با هدف دست یابی به امور غیبی مربوط به اهل زمین و اطلاعات موجود در آسمان صورت می گیرد.

4 - قدرت شیاطین بر صعود به نزدیک ترین آسمان

إنّا زیّنّا السماء الدنیا ... لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

5 - شیاطین، موجوداتی غیر آسمانی

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

6 - اطلاعات و اخبار غیبی مربوط به اهل زمین، در اختیار فرشتگان آسمان قرار دارد.

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

7 - شیاطین، آشنا به زبان فرشتگان

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

گوش فرا دادن شیاطین به سخنان فرشتگان و رانده شدن آنها از آسمان، می تواند حاکی از حقیقت یاد شده باشد.

8 - گفت و شنود فرشتگان والامقام، در نزدیک ترین آسمان ها درباره اهل زمین و امور غیبی

لایسّمّعون إلی الملإالأعلی

9 - شیاطینی که برای استراق سمع به آسمان نزدیک صعود کنند، از هر سو مورد هدف قرار گرفته و رانده خواهند شد.

و یقذفون من کلّ جانب

«قذف» (مصدر «یقذفون»)، به معنای «رمی»; یعنی، راندن و هدف قرار دادن شیء به وسیله سنگ، تیر و مانند آنها است.

10 - آسمان نزدیک، از هر سو از نفوذ شیاطین محفوظ است.

و یقذفون من کلّ جانب

آسمان

صعود به آسمان 4; محافظت از آسمان اول 10; موجودات غیرآسمانی 5

خبر

خبر های آسمانی 1، 3; خبر های غیبی 6

شیاطین

استراق سمع شیاطین 1، 3، 9; استعداد شیاطین 7; تلاش شیاطین 3; حقیقت شیاطین 5; صعود شیاطین 4; طرد شیاطین از آسمان 9، 10; عجز شیاطین 1; قدرت شیاطین 4

ملائکه

زبان ملائکه 7; علم غیب ملائکه 6; فضایل ملائکه 2، 6; گفتگوی ملائکه 8; ملائکه در آسمان اول 8