تفسیر آیات قرآن کریم – سوره سبأ – آیه 27 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ أَرُونِی الَّذینَ أَلْحَقْتُم بهِ شُرَکَاء کَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزیزُ الْحَکِیمُ

بگو: آنها را که به عنوان شریک هایی به خدا ملحق کرده اید به من نشان دهید [تا ببینیم لایق پرستش اند یا نه؟] چنین نیستند بلکه او خدای عزّتمند و حکیم است [و لایق پرستش].

 

1 - پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ پیام الهی به مشرکان درباره باطل بودن خدایان ادعایی شان

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء

 

2 - خدایان شرک پیشگان، موجوداتی اند که خود مشرکان آنها را شریک خدا تلقی کرده اند.

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء

 

3 - درخواست پیامبر(ص) از مشرکان، برای نمایاندن هویت و جایگاه خدایانشان به او، جهت ارزیابی حقانیت آنان

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء

 

4 - ارزیابی منطقی براساس ملاک های شناخته شده جهت تشخیص حقانیت، شیوه ای قرآنی است.

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء

درخواست پیامبر(ص) از مشرکان، برای ارائه خدایان ادعایی شان صرفاً جهت به نمایش گذاشتن آنها نیست; بلکه به منظور ارزیابی آنان است و این که آیا آنها واجد صفات الوهیت و ربوبیت هستند، یا خیر؟ بنابراین از آیه استفاده می شود که شیوه پسندیده در اثبات حقانیت و یا عدم آن، ارزیابی منطقی است.

 

5 - خدایان ادعایی مشرکان، هرگز شریک برای خدا نیستند.

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء کلاّ

 

6 - خداوند، یگانه و یکتا است و شریکی ندارد.

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء کلاّ بل هو اللّه

 

7 - رعایت تدریج در اثبات بطلان عقیده طرف مقابل، شیوه ای قرآنی است.

 

قل من یرزقکم ... و إنّا أو إیّاکم لعلی هدًی أو فی ضلـل مبین . قل لاتسئلون ... قل یجمع بیننا ... قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء کلاّ بل هو اللّه

 

8 - پیامبر(ص) برای اثبات حقانیت توحید و بطلان شرک، از روش مدارا و تدریج استفاده می کرد.

 

قل من یرزقکم ... و إنّا أو إیّاکم لعلی هدًی أو فی ضلـل ... لاتسئلون عمّا أجرمنا ... یجمع بیننا ربّنا ... قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء کلاّ بل هو

 

9 - مشرکان، ناتوان از ارائه تصویری درست و قابل قبول از حقیقت و جایگاه خدایان ادعایی خود

 

قل أرونی الذین ألحقتم به شرکاء کلاّ بل هو اللّه

از این که جوابی از سوی مشرکان نقل نشده و خود خداوند زعم و پندار آنان را رد کرده است، به دست می آید که آنان به خوبی می دانستند که حقیقت خدایان ادعایی شان قابل ارائه نیست.

 

10 - خداوند، «عزیز» (شکست ناپذیر) و «حکیم» (استوارکار) است.

 

هو اللّه العزیز الحکیم

 

11 - عزت و حکمت خداوند، مقتضی نداشتن هرگونه شریکی است.

 

کلاّ بل هو اللّه العزیز الحکیم

احتجاج

احتجاج تدریجی 7; روش احتجاج 7; مدارا در احتجاج 8

ارزیابی

ملاک ارزیابی 4

اسماوصفات

حکیم 10; عزیز 10

توحید

توحید ذاتی 6; روش اثبات توحید 8

جهان بینی

جهان بینی توحیدی 6

حق

روش تشخیص حق 4

خدا

آثار حکمت خدا 11; آثار عزت خدا 11; بی نظیری خدا 5، 6

شرک

بطلان شرک 5; دلایل بطلان شرک 11; روش بطلان شرک8

عقیده

احتجاج عقیده 7; روش رد عقیده 7

محمد(ص)

احتجاج تدریجی محمد(ص) 8; خواسته های محمد(ص) 3; رسالت محمد(ص) 1; روش احتجاج محمد(ص) 8; روش شرک ستیزی محمد(ص) 8

مشرکان

عجز مشرکان 9; عقیده مشرکان 2; معبودان مشرکان 1، 2

معبودان باطل

ارزیابی معبودان باطل 3; بطلان معبودان باطل 1; تبیین حقیقت معبودان باطل 9; درخواست تبیین حقیقت معبودان باطل 3