تفسیر آیات قرآن کریم – سوره انبیاء – آیه 14 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالُوا یَا وَیْلَنَا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ

گفتند: ای وای بر ما! راستی که ما ستمکار بودیم.

1- رفاه زدگان جوامع ستم پیشه، به ظلم و ستم خویش پس از احساس عذاب الهی اعتراف می کنند.

فلمّا أحسّوا بأسنا ... قالوا یـویلنا إنّا کنّا ظـلمین

2- مرفهان ستمگر، با مشاهده عذاب الهی در حسرت و ندامت فرو می روند.

فلمّا أحسّوا بأسنا ... قالوا یـویلنا إنّا کنّا ظـلمین

3- توجه انسان به حقایق و پشیمانی از عملکرد خویش، به هنگام گرفتاری مهلک و مشاهده عذاب الهی

فلمّا أحسّوا بأسنا ... قالوا یـویلنا إنّا کنّا ظـلمین

برداشت یاد شده مبتنی براین است که جمله «قالوا یا ویلنا...» استئنافیه و بیان برای جمله «فلمّا أحسّوا بأسنا...» باشد; یعنی، وقتی عذاب ما را احساس کنند، به گناه خویش اذعان و بر حقیقت امر اعتراف می کنند. بنابراین احساس عذاب و مشاهده گرفتاری مهلک، موجب توجه آدمی به حقایق و اعتراف به آن است.

4- رفاه زدگان و خوشگذرانان جوامع، ظالم و ستمگراند.

قریة کانت ظالمة ... ما أُترفتم فیه ... إنّا کنّا ظـلمین

5- ظلم مستمر، عامل نابودی و نزول عذاب الهی

فلمّا أحسّوا بأسنا ... قالوا یـویلنا إنّا کنّا ظـلمین

اقرار

اقرار به ظلم 1

پشیمانی

عوامل پشیمانی 3

تنبه

عوامل تنبه 3

خوشگذرانان

ظلم خوشگذرانان 4

ظالمان 4

اقرار ظالمان  1; حسرت ظالمان  2; ظالمان  هنگام عذاب 1، 2

ظلم

آثار ظلم 5

عذاب

آثار ابتلا به عذاب 3; آثار رؤیت عذاب 3; پشیمانی هنگام عذاب 1; عوامل عذاب 5

مرفهان

اقرار مرفهان 1; پشیمانی مرفهان 2; حسرت مرفهان 2; ظلم مرفهان 4; مرفهان هنگام عذاب 1، 2