تفسیر آیات قرآن کریم – سوره النازعات– آیه 16– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بالْوَاد الْمُقَدَّس طُوًی

آن گاه که پروردگارش او را در وادی مقدّس «طُوی» ندا داد:

1 - خداوند، در وادی طوی با موسی(ع) سخن گفت.

إذ نادیه ربّه بالواد المقدّس طوًی

«واد» (مخفف «وادی»); یعنی، حد فاصل بین کوه ها و تپه ها که راه عبور سیلاب باشد (مصباح). برخی از اهل لغت «طوی» را نام درّه ای می دانند که پایین کوه طور در صحرای «سینا» قرار دارد. (لسان العرب)

2 - وحی به موسی(ع)، جلوه ربوبیت خداوند بر او و از عوامل رشد و تربیت آن حضرت برای انجام رسالت خویش بود.

إذ نادیه ربّه

3 - وادی طوی، سرزمینی پاک و منزّه و شایسته احترام

بالواد المقدّس طوًی

تقدیس، به معنای تطهیر الهی [معنوی ]است و «سرزمین مقدّس» و «بیت المقدّس» آن است که از نجاست به معنای شرک پاک باشد. (مفردات راغب) نام گذاری «طوی» به وادی مقدس، گویای توصیه به پاکیزه نگه داشتن آن از آلودگی های معنوی است.

4 - ندای خداوند به موسی(ع) در وادی طوی، حادثه ای با اهمیت و در خور توجه برای پیامبر(ص)

حدیث موسی . إذ نادیه ربّه

«إذ» ظرف برای «حدیث» (در آیه قبل) است و از آن جا که استفهام در آن آیه برای ترغیب پیامبر(ص) به توجه و دقت در آن ماجرا بود، عظمت حادثه استفاده می شود.

5 - سرزمین ها، از نظر تقدس و اهمیت با یکدیگر متفاوت اند.

بالواد المقدّس طوًی

6 - جایگاه سخن گفتن خداوند با پیامبران، جایگاهی مقدس و پاک و شایسته احترام است.

إذ نادیه ربّه بالواد المقدّس طوًی

ارتباط «ناداه» با «المقدس»، بیانگر این است که یا خداوند برای تکلّم با بندگان، جایی مقدس را برمی گزیند و یا تکلّم او، مایه تقدس آن سرزمین می گردد. در هر دو صورت، برداشت یاد شده قابل استفاده است.

7 - ربوبیت الهی، مقتضی فرستادن پیامبران است.

إذ نادیه ربّه

محتوای ندای خداوند ـ به قرینه آیه بعد ـ فرمان رسالت موسی(ع) بوده است.

انبیا

زمینه بعثت انبیا 7

خدا

آثار ربوبیت خدا 7; اهمیت گفتگوی خدا با موسی(ع) 4; پاکی مکان گفتگوی خدا با انبیا 6; قداست مکان گفتگوی خدا با انبیا 6; گفتگوی خدا با موسی(ع) 1; نشانه های ربوبیت خدا 2

دره طوی

احترام دره طوی 3; قداست دره طوی 3

سرزمینها

تفاوت سرزمینها 5; قداست سرزمینها 5

محمد(ص)

محمد(ص) و قصه موسی(ع) 4

موسی(ع)

رسالت موسی(ع) 2; عوامل تربیت موسی(ع) 2; عوامل رشد موسی(ع) 2; قصه موسی(ع) 1; مربیموسی(ع) 2; موسی(ع) در دره طوی 1، 4; وحی به موسی(ع) 2