تفسیر آیات قرآن کریم- سوره المعارج – آیه 2 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لِّلْکَافِرینَ لَیْسَ لَهُ دَافِعٌ

که اختصاص به کافران دارد و هیچ بازدارنده ای برای آن نیست.

1 - عذاب شدن کافران لجوج عصر بعثت، امری قطعی از سوی خداوند و غیر قابل دفع از سوی کسی

للکـفرین لیس له دافع

«للکافرین» خبر مقدم برای «لیس» و «دافع» اسم آن است. «لام» در «له» برای تقویت و ضمیر «له» مفعول مقدم برای «دافع» است; یعنی، «لیس للکافرین دافع یدفع العذاب عنهم»، (برای کافران کسی وجود ندارد که عذاب موعود را از آنان دفع کند).

2 - کفر و حق ناپذیری، موجب عذاب الهی است.

بعذاب واقع . للکـفرین

3 - در برابر عذاب الهی، هیچ فردی و هیچ نیروی بازدارنده ای وجود ندارد.

لیس له دافع

4 - عذاب کافران در قیامت، امری قطعی و غیرقابل دفع از سوی کسی

بعذاب واقع . للکفرین لیس له دافع

برداشت یاد شده، مبتنی بر این است که مراد از عذاب در آیه شریفه، عذاب اخروی باشد.

حق

آثار حق ناپذیری 2

خدا

حتمیت عذابهای خدا 3; قدرت خدا 3

عذاب

استحاله دفع عذاب 3; موجبات عذاب 2

کافران

حتمیت عذاب اخروی کافران 4; حتمیت عذاب کافران صدراسلام 1; لجاجت کافران صدراسلام 1

کفر

آثار کفر 2

موجودات

عجز اخروی موجودات 4; عجز موجودات 3