تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الصف – آیه 6 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
وَإِذْ قَالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا برَسُولٍ یَأْتِی مِن بَعْدی اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءهُم بالْبَیِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سحْرٌ مُّبینٌ
و [یاد کن] زمانی را که عیسی بن مریم گفت: ای بنی اسرائیل! همانا من فرستاده خداوند به سوی شما هستم، در حالی که تورات را که پیش از من بوده است تصدیق می کنم، و به رسولی که بعد از من می آید و نامش احمد است بشارت می دهم; پس چون با دلیل های روشن نزدشان آمد، گفتند: این سحری است آشکار.
1 - حضرت عیسی(ع)، پسر حضرت مریم(ع) است.
و إذ قال عیسی ابن مریم
2 - عیسی(ع)، پیامبری مبعوث شده برای بنی اسرائیل
یـبنی إسرءیل إنّی رسول اللّه إلیکم
3 - داستان رسالت عیسی(ع) و بر خورد بنی اسرائیل با آن حضرت، دربردارنده درس های سازنده و عبرت آموز
و إذ قال عیسی ابن مریم ... فلمّا جاءهم بالبیّنـت قالوا هـذا سحر مبین
4 - حضرت عیسی(ع)، تصدیق کننده تورات
مصدّقًا لما بین یدیّ من التوریة
5 - تورات، کتاب آسمانی پیش از عیسی(ع)
لما بین یدیّ من التوریة
«ما بین یدیّ»; یعنی، کتابی که پیش از من نازل شده است.
6 - بشارت مردم به بعثت پیامبراسلام در آینده، از سرفصل های مهم پیام و دعوت عیسی(ع)
و مبشّرًا برسول یأتی من بعدی اسمه أحمد
ذکر موضوع بشارت به رسالت پیامبراکرم(ص) در دعوت عیسی(ع)، نشان از جایگاه مهم آن در برنامه حضرت عیسی(ع) دارد.
7 - رسول اکرم(ص)، تنها پیامبر مبعوث شده بعد از عیسی(ع)
و مبشّرًا برسول یأتی من بعدی اسمه أحمد
8 - معجزات و دلایل روشن، پشتوانه رسالت عیسی(ع) بود.
فلمّا جاءهم بالبیّنـت
«بیّنه» (مفرد «بیّنات») به معنای دلیل روشن است. از مصادیق بینات، معجزات می باشد.
9 - بنی اسرائیل، به رغم روشن بودن معجزات و دلایل حقانیت رسالت عیسی(ع)، آنها را نپذیرفتند.
فلمّا جاءهم بالبیّنـت قالوا هـذا سحر
10 - بنی اسرائیل، معجزات و دلایل روشن عیسی(ع) را سحری آشکار خواندند.
فلمّا جاءهم بالبیّنـت قالوا هـذا سحر مبین
11 - اتهام سحر و ساحری، از حربه های تبلیغاتی دشمنان عیسی(ع) علیه آن حضرت
فلمّا جاءهم بالبیّنت قالوا هـذا سحر مبین
12 - رسالت پیامبراسلام(ص)، همراه با معجزات و دلایل روشن
یأتی من بعدی اسمه أحمد فلمّا جاءهم بالبیّنـت
درباره مرجع ضمیر در «جاء» دو احتمال وجود دارد. 1ـ ضمیر مزبور به عیسی(ع) بازمی گردد. برداشت های پیشین براساس این احتمال است. 2ـ ضمیربه کلمه «أحمد»(ص) بازمی گردد. برداشت بالا و نیز برداشت های بعدی بر این احتمال استوار است.
13 - بنی اسرائیل، به رغم در دست داشتن بشارت عیسی(ع)، در برابر رسول اکرم(ص) موضع گیری کرده و رسالت آن حضرت را نپذیرفتند.
و مبشّرًا برسول یأتی من بعدی اسمه ... فلمّا جاءهم بالبیّنـت قالوا هـذا سحر مبین
14 - بنی اسرائیل، معجزات و دلایل روشن رسول اکرم(ص) را سحری آشکار خواندند.
فلمّا جاءهم بالبیّنـت قالوا هـذا سحر مبین
15 - متهم کردن رسول اکرم(ص) به سحر و ساحری، از حربه های تبلیغاتی بنی اسرائیل علیه آن حضرت
فلمّا جاءهم بالبیّنـت قالوا هـذا سحر مبین
16 - «الحسن بن علی بن أبی طالب(ع) قال: جاء نفر من الیهود إلی رسول اللّه فسأله أعلمهم ... لأیِّ شیء سُمّیتَ محمّداً و أحمد...؟ فقال النبیّ(ص): أمّا محمّد فإنّی محمود فی الأرض و أمّا أحمد فإنّی محمود فی السماء...;(1)
امام مجتبی(ع) فرمود: گروهی از یهودیان، نزد رسول خدا(ص) آمدند. پس عالم ترین ایشان از آن حضرت پرسید: برای چه محمّد و احمد نامیده شدی؟ پیامبر(ص) فرمود: اما محمّد برای این است که در زمین ستایش شده ام و احمد برای این است که در آسمان ستایش گشته ام».
انبیا
انبیا ی بعد از عیسی(ع) 7; انبیا ی بنی اسرائیل 2; تاریخ انبیا 7
بشارت
بشارت نبوت محمد(ص) 6، 13
بنی اسرائیل
تاریخ بنی اسرائیل 9; تکذیبگری بنی اسرائیل 9، 13; تهمتهای بنی اسرائیل10، 14، 15; روز مبارزه بنی اسرائیل 15; لجاجت بنی اسرائیل13
تورات
تاریخ تورات 5; تصدیق تورات 4; تورات از کتب آسمانی 5
روایت 16
عبرت
عوامل عبرت 3
عیسی(ع)
بشارتهای عیسی(ع) 6، 13; بینات عیسی(ع) 8; تهمت جادوگری به عیسی(ع) 10، 11; تهمتهای دشمنان عیسی(ع)11; دلایل نبوت عیسی(ع) 8; روش مبارزه دشمنان عیسی(ع)11; عبرت از قصه عیسی(ع) 3; عیسی(ع) و تورات 4; مادر عیسی(ع)1; معجزه عیسی(ع) 8; مکذبان عیسی(ع) 9; نبوت عیسی(ع) 2; وضوح معجزات عیسی(ع) 9
محمد(ص)
بینات محمد(ص) 12; تاریخ نبوت محمد(ص) 7; تهمت جادوگری به محمد(ص) 14، 15; دلایل نبوت محمد(ص) 12; فلسفه نامگذاری محمد(ص) 16; معجزه محمد(ص) 12; مکذبان محمد(ص)13
مریم(ع)
فرزند مریم(ع) 1
پی نوشت ها :
1. علل الشرایع، ص 127، ب 106، ح 1; نورالثقلین، ج 5، ص 315، ح 19.