تفسیر آیات قرآن کریم – سوره یس – آیه 8 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِنَّا جَعَلْنَا فِی أَعْنَاقِهِمْ أَغْلاَلاً فَهِیَ إِلَی الأَذْقَانِ فَهُم مُّقْمَحُونَ

گویی به راستی ما غلّ هایی بر گردن هایشان نهاده ایم که آن غلّ ها تا زیرچانه هایشان قرار دارد و در نتیجه سرهای آنان بالا مانده است [و نمی توانند پیش پای خود را ببینند].

1 - مردمی که ایمان نیاورند و محکوم به عذاب الهی گردند، مانند کسانی اند که در گردنشان تا چانه ها، غل و زنجیر قرار داشته و سرهایشان به طرف بالا مانده باشد.

إنّا جعلنا فی أعنـقهم أغلـلاً فهی إلی الأذقان فهم مقمحون

«ذقن» (مفرد «أذقان») به معنای چانه و «قمح» (ریشه «مقمحون») به معنای بلند کردن سر است. گفتنی است آیه شریفه در مقام تمثیل و تشبیهِ حالِ کافران و مشرکانِ لجوجی است که نمی خواستند هرگز ایمان بیاورند.

2 - کافران و مشرکان لجوج و حق ناپذیر، محروم از فهم صحیح حقایق الهی

إنّا جعلنا فی أعنـقهم أغلـلاً... فهم مقمحون

از تشبیه کافران لجوج و حق ناپذیر به انسان هایی که چون اسیران، غل و زنجیر بر گردن دارند و سرهایشان بالا مانده و از دیدن اطراف خویش محروم اند، برداشت یاد شده به دست می آید.

3 - لجاجت و حق ناپذیری، موجب محرومیت از فهم صحیح حقایق الهی

فهم لایؤمنون . إنّا جعلنا فی أعنـقهم أغلـلاً ... فهم مقمحون

تشبیهات قرآن

تشبیه اهل عذاب 1; تشبیه به زنجیر بسته 1; تشبیه کافران 1

حق

آثار حق ناپذیری 3; محرومیت حق ناپذیران 2

دین

عوامل محرومیت از فهم دین 3; محرومان از فهم دین 2

قرآن

تشبیهات قرآن 1

کافران

محرومیت کافران 2

لجاجت

آثار لجاجت 3

مشرکان

محرومیت مشرکان 2