تفسیر آیات قرآن کریم – سوره یس – آیه 54 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَالْیَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ

پس در چنین روزی بر هیچ کس هیچ ستمی نخواهد رفت و جز آنچه می کردید سزا داده نمی شوید.

1 - قیامت، روز حساب رسی از تمام رفتار و کردارهای بندگان

فإذا هم جمیع لدینا محضرون . فالیوم لاتظلم نفس شیئًا

2 - کیفر و پاداش الهی در قیامت، عادلانه بوده و ذره ای به کسی ستم نخواهد شد.

فالیوم لاتظلم نفس شیئًا

3 - مقدار مجازات الهی در قیامت، بسته به میزان اعمال انسان ها و متناسب با کم و کیف آنها است.

و لاتجزون إلاّ ما کنتم تعملون

در برداشت یاد شده «ما» در «ما کنتم» مجرور به مضاف محذوف دانسته شده و تقدیر آن می تواند چنین باشد: «و لاتجزون إلاّ علی وفاق ما کنتم تعملون و علی مقداره».

4 - مجازات به میزان رفتار و کردار و متناسب با کم و کیف آن، جزایی است عادلانه.

فالیوم لاتظلم نفس شیئًا و لاتجزون إلاّ ما کنتم تعملون

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که جمله «و لاتجزون...» عطف بر جمله پیش (لاتظلم...) است و بیانگر چرایی و چگونگی ستم نشدن به انسان ها است.

5 - تجسم اعمال آدمیان، به صورت کیفر و پاداش در آخرت

فالیوم لاتظلم نفس شیئًا و لاتجزون إلاّ ما کنتم تعملون

آمدن تعبیر «لاتجزون إلاّ ما» به جای «لاتجزون إلاّ بما کنتم تعملون» (با ذکر «باء» مقابله)، می تواند بیانگر این حقیقت باشد که خود اعمال آدمی در روز رستاخیز، به صورت کیفر و پاداش به او برگردانده خواهد شد.

انسان

حسابرسی اخروی انسان ها 1

خدا

پاداشهای اخروی خدا 2; خدا و ظلم 2; عدالت خدا 2; کیفرهای اخروی خدا 2

عمل

آثار اخروی عمل 3، 5; پاداش اخروی عمل 5; تجسم عمل 5; کیفر اخروی عمل 5

قیامت

ویژگیهای قیامت 1

کیفر

تناسب کیفر با گناه 3، 4; ملاک کیفر اخروی 3

نظام جزایی 4