تفسیر آیات قرآن کریم – سوره نور – آیه 24– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

یَوْمَ تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسنَتُهُمْ وَأَیْدیهِمْ وَأَرْجُلُهُم بمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ

در روزی که زبان ها و دست ها و پاهایشان بر ضدشان به آنچه می کردند شهادت می دهند.

 

1 - شهادت و گواهی زبان، دست و پای گنه کاران علیه آنان در قیامت

یوم تشهد علیهم ألسنتهم و أیدیهم و أرجلهم

 

2 - اعضا و جوارح (زبان، دست و پای) گنه کاران، تمامی گفته ها و کرده های آنان را بازگفته و از هیچ عمل خلافی، فروگذار نخواهند کرد.

یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

 

3 - شهادت و گواهی زبان، دست و پای قذف کنندگان و تهمت زنندگان به زنان پاکدامن، نجیب و مؤمن، بر اعمال ناروایشان در قیامت

إنّ الذین یرمون المحصنـت ... یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

 

4 - گواهی اعضای بدن انسان به تمامی رفتار و گفتار او در دنیا

یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

برداشت یاد شده، به خاطر این است که شهادت و گواهی بر هر چیزی، آن گاه متصور و صادق است که شعور و آگاهی بر صحنه شهادت وجود داشته باشد.

 

5 - تمامی رفتار و گفته های آدمی در دنیا، در روز رستاخیز آشکار و بر ملا خواهد شد.

یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

با شهادت و گواهی اعضا و جوارح انسان بر گفته ها و رفتارهای او، تمامی آنها در روز قیامت برملا و آشکار خواهد شد.

 

6 - وجود دادگاه و محاکمه برای انسان ها در قیامت

یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

برداشت یاد شده بر این اساس است که شهادت و گواهی، حاکی از وجود نوعی دادگاه و محاکمه است; زیرا بدون دادگاه و محاکمه، شهادت و گواهی بی معنا خواهد بود.

 

7 - جهان آخرت، جهان عینیت یافتن شعور و آگاهی برخی از پدیده ها و آشکار شدن حقایق ناشناخته دنیا

یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

از آیه شریفه، چنین استفاده می شود که اعضا و جوارح، دارای نوعی شعوراند و اعمال آدمی را درک کرده و با خود نگه می دارند. البته این حقیقت در عالم دنیا، برای همگان عینیت ندارد و تنها در جهان آخرت، همگان شاهد تحقق عینی این معنا خواهند بود.

 

8 - کسانی که با حیثیت زنان مؤمن، بازی کرده و با قذف و نسبت دادن زنا به آنان، به بد نام کردن ایشان در جامعه می پردازند، به محاکمه و بازخواست الهی تهدید شدند.

إنّ الذین یرمون المحصنـت ... یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

 

9 - تهدید شدن سازندگان «افک» به محاکمه ای سخت در قیامت و آشکار شدن توطئه های پنهانی آنان با شهادت غیر قابل انکار اعضا و جوارح خود آنها

إنّ الذین یرمون المحصنـت ... یوم تشهد علیهم ألسنتهم ... بما کانوا یعملون

برداشت یاد شده، بر این اساس است که این آیه از جمله آیات مربوط به ماجرای «افک» باشد.

 

10 - «عن أبی جعفر(ع): ... قال اللّه عزّوجلّ:« ... یوم تشهد علیهم ألسنتهم و أیدیهم و أرجلهم بما کانوا یعملون» و لیست تشهد الجوارح علی مؤمن، إنّما تشهد علی من حقّت علیه کلمة العذاب ...;

از امام باقر(ع) روایت شده است:... خدای ـ عزّوجل ـ فرمود: «یوم تشهد علیهم ألسنتهم و أیدیهم و أرجلهم بما کانوا یعملون» [و توضیح آن که:] این گونه نیست که جوارح علیه مؤمنی شهادت بدهد; همانا شهادت جوارح علیه کسی است که عذاب او حتمی شده باشد». 1ـ کافی، ج 2، ص 32، ح 1; نورالثقلین، ج 3، ص 584، ح 72.

بدن

گواهی اخروی اعضای بدن 9; گواهی اعضای بدن 10

پا

گواهی اخروی پا 1، 2

خدا

تهدیدهای خدا 8

دست

گواهی اخروی دست 1، 2

روایت 10

زبان

گواهی اخروی زبان 1، 2

عذاب

گواهان اهل عذاب 10

عمل

گواهان عمل 4

قاذف

تهدید قاذف 8; گواهی اخروی پای قاذف 3; گواهی اخروی دست قاذف 3; گواهی اخروی زبان قاذف 3; محاکمه اخروی قاذف 8

قصه افک

حسابرسی طراح قصه افک 9; گواهان اخروی طراح قصه افک 9

قیامت

حسابرسی در قیامت 6; ظهور حقایق در قیامت 5، 7، 9; گواهی در قیامت 1، 2، 3; ویژگیهای قیامت 7

گناهکاران

گناهکاران در قیامت 1

گواهان

در قیامت 9

موجودات

شعور اخروی موجودات 7