تفسیر آیات قرآن کریم – سوره نمل – آیه 12 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَأَدْخِلْ یَدَکَ فِی جَیْبکَ تَخْرُجْ بَیْضَاء مِنْ غَیْرِ سُوءٍ فِی تِسْعِ آیَاتٍ إِلَی فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهِ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا فَاسقِینَ

و دستت را در گریبانت کن تا بدون آسیبی [از پیسی ]سفید بیرون آید [و با این دو معجزه ]در ضمن نُه معجزه به سوی فرعون و قوم او [برو ]که آنان قومی فاسق اند.

1 - فرمان خدا به موسی(ع) مبنی بر فروبردن دست در گریبان خویش و خارج ساختن آن با سپیدیی جذّاب و غیرزننده

و أدخل یدک فی جیبک تخرج بیضاء من غیر سوء

2 - «ید بیضا»، دومین معجزه عطا شده به موسی(ع) از جانب خدا در وادی طور

و ألق عصاک ... و أدخل یدک فی جیبک تخرج بیضاء

3 - تجهیز موسی(ع) از سوی خدا به معجزه ای بیم آفرین و معجزه ای زیبا و پرجاذبه

و ألق عصاک ... ولّی مدبرًا ... و أدخل یدک... بیضاء من غیر سوء

4 - اعطای نه معجزه و نشانه از سوی خدا به موسی(ع) برای هدایت فرعون و فرعونیان

فی تسع ءایـت إلی فرعون و قومه

5 - فرعون و فرعونیان، مردمی گرفتار فسق و انحراف دیرپای

إلی فرعون و قومه إنّهم کانوا قومًا فـسقین

تعبیر «کانوا قوماً فاسقین» بیانگر آن است که فرعونیان از دیرباز گرفتار فسق و انحراف بوده اند.

6 - مبارزه با فسق و تجاوزگری فرعون و فرعونیان، در رأس برنامه ها و وظایف موسی

فی تسع ءایـت إلی فرعون و قومه إنّهم کانوا قومًا فـسقین

7 - لزوم مبارزه با سردمداران فسق و انحرافات جامعه

إلی فرعون و قومه إنّهم کانوا قومًا فـسقین

«إنّهم کانوا...» در مقام تعلیل است و هر کجا علت پیدا شد، احکام و پی آمدهای آن نیز جاری خواهد گشت.

8 - «عن أبی عبداللّه(ع) [فی قوله تعالی ]«أدخل یدک فی جیبک تخرج بیضاء من غیر سوء» قال: من غیر برص;(1)

از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند متعال خطاب به موسی(ع) که می فرماید: «أدخل یدک فی جیبک من غیر سوء» روایت شده که فرمود: مراد از «سوء» بیماری برص و پیسی است».

اعداد

عدد نه 4

انحراف اجتماعی

اهمیت مبارزه با انحراف اجتماعی 7

خدا

اوامر خدا 1

روایت 8

فرعون

فسق فرعون 5، 6; هدایت فرعون 4

فرعونیان

فسق فرعونیان 5، 6; هدایت فرعونیان 4

فسق

اهمیت مبارزه با فسق 7; مبارزه با فسق 6

معجزه

آثار معجزه 4

موسی(ع)

ترسناکی معجزه موسی(ع) 3; تعداد معجزه موسی(ع) 4; رسالت موسی(ع) 1; زیبایی معجزه موسی(ع) 3; قصه موسی(ع) 1; مربی موسی(ع) 3; معجزه موسی(ع) 1، 2، 8; منشأ معجزه موسی(ع) 3; موسی(ع) در کوه طور 2; مهمترین رسالت موسی(ع) 6; نقش معجزه موسی(ع) 3; هدایتگری موسی(ع) 4; یدبیضای موسی(ع) 1، 2، 8

هدایت

ابزار هدایت 4

پی نوشت ها :

1. معانی الأخبار، ص 172، ح 1; نورالثقلین، ج 4، ص 74، ح 6.