تفسیر آیات قرآن کریم – سوره لقمان – آیه 24 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَی عَذَابٍ غَلِیظٍ
اندکی کامیابشان می کنیم سپس آنان را به [ورود در] عذابی سخت ناچار می سازیم.
1 - بهره وری کافران از منافع دنیا، محدود و ناچیز است.
و من کفر ... نمتّعهم قلیلاً
«قلیلاً» می تواند صفتِ مفعولِ مطلق محذوف باشد; یعنی، «نمتّعهم تمتیعاً قلیلاً»
2 - رفاه دنیوی کافران، در قبال عذاب سخت آخرت، اندک و ناچیز است.
نمتّعهم قلیلاً ثمّ نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
3 - نعمت های کافران در دنیا، هر چند به ظاهر زیاد باشد، ناچیز است.
و من کفر ... نمتّعهم قلیلاً
«قلیلاً» ممکن است نسبی بوده و در رابطه با مجموعه امکانات دنیا و نیز آخرت و همین طور زوال پذیر بودنش سنجیده شود. در این صورت، این معنا را می رساند که کافران، هر چند امکانات زیادی به دست آورند، ناچیز است.
4 - توجه به فرجام اخروی، دارای نقشی اساسی، در ارزش گذاری رفاه و آسایش دنیوی است.
نمتّعهم قلیلاً ثمّ نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
قلیل بودن بهره وری کافران از دنیا، چه بسا به خاطر گرفتاری آنان به عذاب سخت باشد. گرفتار شدن به چنان عذابی، بهره مند بودن زیاد از امکانات دنیا را ناچیز خواهد کرد. بنابراین، توجه به فرجام اخروی میزان رفاه و آسایش دنیوی را رقم می زند.
5 - خداوند، کافران حق ناپذیر را، به سرعت مجازات نمی کند و به آنها مدتی مهلت می دهد.
نمتّعهم قلیلاً ثمّ نضطرّهم
احتمال دارد «قلیلاً» صفت برای مفعول به «نمتّع» باشد که «زماناً» است. بنابراین، مفاد آیه چنین می شود: «به آنان، مدت کوتاهی مهلت می دهیم و سپس آنان را روانه عذاب جهنم می کنیم.».
6 - امکانات رفاهیِ نسبیِ کافران، در دنیا، از جانب خداوند است.
نمتّعهم قلیلاً
7 - کافران در قیامت، وادار می شوند که در عذابی سخت، وارد شوند.
نمتّعهم قلیلاً ثمّ نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
8 - کافران، هیچ گریزی از حیطه قهر و قدرت خداوند، ندارند.
نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
9 - ملاک سعادت مندی و ارزش شخص، در نزد خداوند، بهره مند بودن از امکانات دنیوی نیست.
نمتّعهم قلیلاً ثمّ نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
10 - کفر، عامل گرفتار شدنِ انسان به عذابی سخت است.
و من کفر فلایحزنک کفره ... ثمّ نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
11 - انسان، دارای نقشی اساسی در سرنوشت و فرجام خویش است.
و من کفر فلایحزنک کفره ... ثمّ نضطرّهم إلی عذاب غلیظ
ارزشها
ملاک ارزشها 4، 9
امکانات مادی
منشأ امکانات مادی 6
انسان
نقش انسان 11
حق
کیفر حق ناپذیران 5
خدا
احاطه خدا 8; سنتهای خدا 5; غضب خدا 8; قدرت خدا 8; مهلتهای خدا 5
ذکر
آثار ذکر فرجام اخروی 4
رفاه
ملاک ارزش رفاه 4
سرنوشت
عوامل مؤثر در سرنوشت 11
سعادت
ملاک سعادت 9
سنتهای خدا
سنت مهلت 5
عذاب
عذاب سخت 7، 10; موجبات عذاب 10
کافران
امکانات مادی کافران 6; بی ارزشی امکانات مادی کافران 1; رفاه دنیوی کافران 2، 3، 6; عجز کافران 8; عذاب اخروی کافران 7; کافران در قیامت 7; کیفر اخروی کافران 2; کیفر کافران 5; مهلت به کافران 5; نعمتهای کافران 3
کفر
آثار کفر 10; کیفر کفر 10
تصاویر ضمیمه
