تفسیر آیات قرآن کریم- سوره قلم- آیه33 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

کَذَلِکَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ

این گونه است عذاب [دنیا] و بی گمان عذاب آخرت بزرگ تر است، اگر می دانستند [کار شایسته می کردند].

1 - نابود شدن بوستان باغداران یمنی، کیفر و عذاب الهی بر آنان بود.

کما بلونا أصحـب الجنّة ... بل نحن محرومون ... کذلک العذاب

2 - بخل و محروم ساختن بینوایان از اموال خویش، زمینه ساز کیفر و عذاب الهی در دنیا و آخرت

أن لایدخلنّها الیوم علیکم مسکین ... کذلک العذاب و لعذاب الأخرة أکبر

3 - نابود کردن محصولات و دستاوردهای بشر، از راه های کیفر و عذاب الهی در دنیا

بل نحن محرومون ... کذلک العذاب

4 - کیفر و عذاب خداوند در آخرت، بزرگ تر و با عظمت تر از عذاب و کیفر دنیوی او است.

و لعذاب الأخرة أکبر

5 - درک بزرگی و عظمت عذاب الهی در قیامت، امری مشکل برای بشر

و لعذاب الأخرة أکبر لو کانوا یعلمون

6 - تهدید شدن کافران صدراسلام، به نابودی اموال و درایی های شان

کذلک العذاب ... لو کانوا یعلمون

7 - آگاهی و ایمان به قیامت و عظمت عذاب و کیفر الهی در آن روز، بازدارنده آدمی از گناه (بخل، محروم ساختن بینوایان از اموال خویش و...)

کذلک العذاب ... لو کانوا یعلمون

خداوند، در پایان نقل ماجرای «اصحاب الجنّة»، مردم کافر را به عذاب و پیامد هلاکت بار دنیوی و اخروی تهدید کرد. از این بیان، می توان مطلب یاد شده را به دست آورد.

اصحاب الجنة

عذاب اصحاب الجنة 1; کیفر اصحاب الجنة 1

انفاق

آثار ترک انفاق 2

ایمان

آثار ایمان به قیامت 7; ایمان به عظمت عذابهای خدا 7; ایمان به عظمت کیفرهای خدا 7

باغ سوخته

نابودی باغ سوخته 1

بخل

آثار بخل 2; موانع بخل 7

خدا

کیفیت عذابهای خدا 3

عذاب

درک عظمت عذاب اخروی 5; زمینه عذاب اخروی 2; زمینه عذاب دنیوی 2; عذاب دنیوی 3، 4; عظمت عذاب اخروی 4; مراتب عذاب 4; ویژگیهای عذاب اخروی 4

کافران

اموال کافران صدراسلام 6; تهدید کافران صدراسلام 6

کیفر

زمینه کیفر 2; عظمت کیفر اخروی 4; کیفر دنیوی 4

گناه

موانع گناه 7

مال

تهدید به نابودی مال 6