تفسیر آیات قرآن کریم- سوره غافر – آیه6 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَکَذَلِکَ حَقَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ عَلَی الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ

و همان گونه [که این احزاب در دنیا عقوبت شدند ]وعده عذاب پروردگارت بر این کافران محققّ شد که آنان [در آخرت نیز] اهل آتش خواهند بود.

1 - عذاب شدن کافران در قیامت، امری قطعی و سنت تغییرناپذیر الهی

و کذلک حقّت کلمت ربّک علی الذین کفروا

«حق»; یعنی، «ثَبَتَ» و «وَجَبَ» (ثابت و واجب شد) است. و مراد از کلمه در «کلمة ربّک» وعده فرمان عذاب است.

2 - عذاب الهی، سرنوشت محتوم کافران

و کذلک حقّت کلمت ربّک علی الذین کفروا

3 - تکذیب پیامبران و ستیزه جویی با آیات الهی، موجب دوزخی شدن انسان ها

و کذلک حقّت کلمت ربّک علی الذین کفروا أنّهم أصحـب النار

4 - عذاب کافران، پس از اتمام حجت الهی بر آنان خواهد بود.

ما یجـدل فی ءایـت اللّه إلاّ الذین کفروا ... کذّبت قبلهم قوم نوح ... و کذلک حقّت کلمت ربّک علی الذین کفروا أنّهم أصحـب النار

5 - کافران تکذیب گر و ستیزه جوی قوم نوح و بعد از آنها، به دلیل دوزخی بودن، به عذاب دنیوی نیز گرفتار شدند.

فأخذتهم فکیف کان عقاب . و کذلک حقّت کلمت ربّک علی الذین کفروا أنّهم أصحـب النار

برداشت یاد شده مبتنی بر این احتمال است که جمله «أنّهم أصحاب النار» ـ به تقدیر لام تعلیل ـ در مقام تعلیل باشد; یعنی، چون آنان از دوزخیان هستند، به عذاب الهی گرفتار آمدند.

6 - ربوبیت الهی، مقتضی عذاب دادن و کیفر کردن کافران حق ستیز و تکذیب کننده

و کذلک حقّت کلمت ربّک علی الذین کفروا أنّهم أصحـب النار

7 - آتش، از وسایل عقوبت و عذاب الهی در قیامت

أنّهم أصحـب النار

آتش:

نقش آتش 7

آیات خدا:

آثار مبارزه با آیات خدا 3

اتمام حجت:

آثار اتمام حجت 4

اقوام پیشین:

اقوام پس از قوم نوح 5; تاریخ اقوام پیشین 5; عذاب دنیوی اقوام پیشین 5

انبیا:

آثار تکذیب انبیا 3; کیفر مکذبان انبیا 6

جهنم:

موجبات جهنم 3

حق:

کیفر حق ستیزان 6

خدا:

آثار ربوبیت خدا 6; سنتهای خدا 1; قانونمندی عذابهای خدا 4

سنتهای خدا:

سنت کیفر 1

عذاب:

ابزار عذاب اخروی 7

قوم نوح:

تاریخ قوم نوح 5; تکذیبگری قوم نوح 5; عذاب دنیوی قوم نوح 5

کافران:

اتمام حجت بر کافران 4; حتمیت عذاب اخروی کافران 1; حتیمت عذاب کافران 2; زمینه عذاب کافران 6; زمینه کیفر کافران 6; فرجام کافران 2; کافران در قیامت 1

نوح(ع):

عذاب دنیوی مکذبان نوح(ع) 5